Recente ontwikkelingen over Sarkozy’s gevangenisstraf
Een rechtbank in Parijs zal maandag beslissen of voormalig president Nicolas Sarkozy vervroegd vrijgelaten mag worden uit de gevangenis, slechts twintig dagen na zijn arrestatie. Hij is veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar na een veroordeling voor criminele samenzwering, vanwege een plan om de financiering van zijn overwinning bij de presidentsverkiezingen in 2007 te verkrijgen met geld uit Libië. Sarkozy, die 70 jaar oud is, is de eerste voormalige Franse president die een daadwerkelijke gevangenisstraf uitzit. Eerder was hij veroordeeld wegens corruptie, maar toen moest hij een elektronische armband dragen in plaats van een gevangenisstraf.
Hoger beroep en verzoek tot vervroegde vrijlating
Het juridische team van Sarkozy is in beroep gegaan tegen zijn veroordeling en heeft daarnaast een verzoek ingediend voor vervroegde vrijlating. Een volgende hoorzitting vindt later plaats, mogelijk in het voorjaar. Maandag wordt de rechtbank in Parijs deze aanvraag beoordelen, met een beslissing die later die dag wordt verwacht. Sarkozy betwist zowel de uitspraak als de detentiefase terwijl zijn beroep is ingediend en beweert onschuldig te zijn.
Onderbouwing van de mogelijke vrijlating
De rechtbank in Parijs stelde Sarkozy op 25 september schuldig aan het gebruik van zijn politieke positie tijdens zijn kandidatuur en ministerschap tussen 2005 en 2007. Het doel was om corruptie op het hoogste niveau voor te bereiden, met het oog op financiering van zijn campagne via geld uit Libië, onder leiding van voormalig leider Moammar Gadhafi. Aanbevelingen uit het dossier bepaalde dat de voorlopige vrijlating mogelijk is onder artikel 144 van het Franse strafrecht, dat stelt dat vrijlating de standaard moet zijn in afwachting van een beroep, tenzij er sprake is van gevaar, vluchtgevaar, risico voor bewijs of druk op getuigen.
De juridische gronden en voorwaarden
During de hoorzitting op maandag wordt verwacht dat Sarkozy garanties zal geven over zijn naleving van de voorwaarden voor voorwaardelijke vrijlating. Als zijn verzoek wordt ingewilligd, zal hij onder toezicht komen te staan en kan hij binnen enkele uren worden vrijgelaten uit de gevangenis La Santé in Parijs. Hij stelt dat hij onschuldig is en dat zowel de veroordeling als de voorlopige detentie onterecht zijn.
Feiten en beschuldigingen
De uitspraak van 25 september stelde dat Sarkozy, toen hij als presidentskandidaat en minister van Binnenlandse Zaken diende, zijn positie heeft gebruikt om tussen 2005 en 2007 corruptie voor te bereiden. Het doel was om campagnesubsidies uit Libië te verkrijgen, toen onder leiding van Gadhafi. In de zaak waren ook contacten met vertrouwelingen als Claude Guéant en Brice Hortefeux betrokken, die geheime besprekingen hadden met Gadhafi’s zwager en hoofd van inlichtingendiensten, Abdullah al-Senoussi. Al-Senoussi werd in 1999 in absentia veroordeeld voor de aanval op een Frans vlucht over Niger in 1988 en werd beschouwd als de meesterbrein achter een aanslag in Lockerbie in 1988.
De motieven achter de beschuldigingen
Sarkozy verklaart dat hij onschuldig is en dat de beschuldigingen deel uitmaken van een complot, opgezet door individuen die gelieerd zijn aan de Libische regering. Hij beweert dat de beschuldigingen als vergelding voor zijn oproep als president voor Gadhafi’s afzetting dienen. Hij wijst er ook op dat de rechtbank hem heeft vrijgesproken van drie andere aanklachten, waaronder passieve corruptie en illegale campagnefinanciering. Daarnaast stelt hij dat er geen bewijs is dat het geld uit Libië daadwerkelijk in zijn campagne van 2007 is gebruikt.
Andere lopende rechtszaken
Maandags zitting is niet de enige rechtszaak tegen Sarkozy. De Franse Hof van Cassatie zal op 26 november haar oordeel vellen over een andere veroordeling voor illegale campagnefinanciering van de mislukte verkiezingscampagne van 2012. Vorig jaar kreeg Sarkozy een gevangenisstraf van een jaar, waarvan zes maanden voorwaardelijk, omdat hij volgens de aanklacht bijna het dubbele van de toegestane 22,5 miljoen euro had uitgegeven. Sarkozy ontkende de aantijgingen.
Verdachte rol in andere onderzoeken
Bovendien staat Sarkozy centraal in een juridische onderzoek naar de Libische financieringszaak, waarbij hij in 2023 voorlopige beschuldigingen kreeg omdat hij mogelijk probeerde druk uit te oefenen op een getuige. Zijn vrouw, Carla Bruni-Sarkozy, wordt eveneens verdacht van betrokkenheid. Een getuige, Ziad Takieddine, die in beschuldigingen betrokken was omdat hij beweerde dat Sarkozy illegale betalingen uit Libië had ontvangen, trok later zijn verklaring in. Zowel een rechtbank in Parijs als het hof van beroep in 2023 oordeelden dat Sarkozy schuldig was aan corruptie en invloedsspel, onder andere om een rechter te omkopen voor informatie over een juridische zaak waaraan hij was verbonden. Het Hof van Cassatie bevestigde later deze veroordeling.
Sententies en voorwaardelijke vrijlating
In 2021 en 2023 werd Sarkozy veroordeeld voor corruptie, en in 2021 kreeg hij een jaar elektronische controle met de mogelijkheid tot vervroegde vrijlating. In mei werd hij, vanwege zijn leeftijd en omstandigheden, voorwaardelijk vrijgelaten en kon hij het elektronische toezicht na ongeveer drie maanden verwijderen.
