Arrestaties van pro-Russische leiders
In Frankrijk zijn de leiders van een pro-Russische groep, achter een posteractie met de boodschap “Rusland is niet mijn vijand”, aangehouden. Zij worden verdacht van spionage voor een buitenlandse staat. De groep SOS Donbass bevestigde de arrestatie van haar oprichtster, Anna Novikova, via een bericht op Telegram. Ook de voorzitter van de organisatie, Vincent Perfetti, staat onder verdenking, zoals zijn advocaat heeft verklaard. Het parket van Parijs heeft hen woensdag slechts geïdentificeerd onder de initialen Anna N. en Vincent P., en bevestigd dat beide vastzitten.
Ontwikkeling van de spionage-zaak
De ontmanteling van wat verdenkt wordt als een spionage-actie kwam op het moment dat de Franse president Emmanuel Macron waarschuwde voor Russische destabilisatiepogingen gericht op Frankrijk. Dit land is een belangrijke steunpilaar voor Oekraïne binnen het bijna vier jaar durende conflict. Macron stelde dat Rusland “hybride oorlogen” voert tegen Europa, onder andere door het gebruik van proxy’s. Volgens hem betaalt Rusland mensen, huurlingen, en heeft het invloed uitgeoefend op personen die destabilisatie-activiteiten in Europese landen uitvoeren.
Posteractie en aantijgingen
In video’s op sociale media, gedeeld door SOS Donbass, promoten Novikova en Perfetti posters die te downloaden zijn via de website van de groep. Deze posters tonen een handdruk in Russische kleuren en de woorden “Rusland is niet mijn vijand”.
Het parket zegt dat het tweetal zich in een vooronderzoek bevindt wegens onder meer criminele samenzwering, contact met een buitenlandse macht en het verzamelen van inlichtingen voor die macht. Deze delicten kunnen elk leiden tot een maximale gevangenisstraf van tien jaar en zware boetes. De naam van de buitenlandse macht is niet bekendgemaakt.
Reactie van de advocaten en achtergrond van de groep
In een sms-bericht aan The Associated Press omschrijft de advocaat van Perfetti de beschuldigingen als “absurd” en een “zorgwekkende tendens naar criminalisering van pro-Russische meningen”. Volgens hem gaat het niet om spionage, maar om posters. Novikova richtte de organisatie op in 2022 na een bezoek aan Donbas, het gebied dat door Rusland wordt aangeduid als de Donbas-regio’s, bestaande uit de oblasten Donetsk en Luhansk in Oost-Oekraïne, die grotendeels onder Russische controle staan.
De organisatie beschrijft zichzelf als een humanitaire ngo die fondsen verzamelt en hulp distribueert aan inwoners van Donbas die volgens hen gebombardeerd worden door het Oekraïense leger met NATO-wapens. Ze streven er ook naar een “brug van vrede” te bouwen tussen Europa en Rusland.
Persoonlijke achtergrond en onderzoek
Het parket meldt dat Novikova een 40-jarige Frans-Russische burger is, geboren in Rusland. De Franse interne veiligheid, DGSI, onderzoekt haar activiteiten op verdenking dat zij contact zou hebben gezocht met leidinggevenden van diverse Franse bedrijven om informatie te verkrijgen die relevant is voor economische belangen van Frankrijk.
Novikova zou vorige week in Parijs zijn gearresteerd.
Daarnaast zijn nog twee andere mannen gearresteerd. Vyacheslav P., een 40-jarige Russische man, zou in september posters van pro-Russische aard op het Arc de Triomphe hebben geplakt. Deze posters toonden een Russische soldaat met de tekst “bedank de overwinnende Sovjet-soldaat”.
Vyacheslav P. wordt verdacht van criminele samenzwering en vernieling van eigendom met het oogmerk een buitenlandse macht te dienen. Hij zit nog vast en werd herkend op videobeelden als degene die de posters plakte. Volgens het parket heeft hij telefonisch contact gehad met Novikova.
Ook Bernard F., een 58-jarige Franse burger, wordt gedagvaard wegens voorlopige beschuldigingen van criminele samenzwering en contacten met een buitenlandse macht. Hij bevindt zich niet in voorlopige hechtenis, maar mag Frankrijk niet verlaten en moet zich wekelijks melden bij de autoriteiten.
Russische destabilisatiepogingen en cyberaanvallen
Volgens Franse overheid, inlichtingen- en militaire bronnen, richt Rusland zich met toenemende intensiteit op Frankrijk via cyberaanvallen, desinformatie en andere destabilisatieacties. Deze tactieken worden ook gebruikt tegen andere landen die Oekraïne ondersteunen.
Een overzicht van de door AP gemaakte kaarten toont dat sinds de grote invasie van Rusland in Oekraïne, op 24 februari 2022, tientallen incidenten plaatsvonden in heel Europa die samenhangen met deze strategieën.
