Onze hersenen laten zich snel foppen — zeker als het om kleuren gaat. Zie je op het eerste gezicht paarse letters die lichter of juist donkerder lijken, terwijl de kleur in werkelijkheid helemaal niet verandert? Dan ben je niet de enige.
Wat zie je eigenlijk: optische illusie in het paars
De Britse contactlensleverancier Lenstore maakte onlangs een opvallende afbeelding: langs beide zijkanten dalen lilakleurige letters omlaag, terwijl diagonaal een rij ABC’s dwars over een paars kleurverloop loopt. Alles lijkt anders van tint — en toch is overal exact dezelfde kleur gebruikt.
Kleurperceptie: je ogen houden je voor de gek
Wat is hier aan de hand? Een simpel antwoord: je hersenen krijgen verschillende signalen binnen en proberen daar snel chocola van te maken. De kegeltjes in je netvlies zijn verantwoordelijk voor kleurherkenning, terwijl staafjes juist helderheid waarnemen. “Beide sturen hun signalen via de oogzenuw naar je brein,” legt optometrist Roshni Patel uit, hoofd van de professionele dienst bij Lenstore.
Kijk je naar een donkere achtergrond, dan lijken de lilakleurige letters opvallend licht — op een lichter paars oogt dezelfde letter ineens veel donkerder. Ons hoofd vult simpelweg zelf in wat we denken te zien.
Beïnvloed kleur, patroon en helderheid je waarneming?
- Ja, heldere of donkere achtergronden zorgen dat identieke kleuren telkens anders lijken.
- Een diagonale rij letters die over een kleurverloop loopt, lijkt langzaam van tint te veranderen — maar werkelijk: het is steeds dezelfde.
- Dit effect heet kleurverzadigings-illusie.
Kleurendebatten: van beroemde jurken tot Japanse illusies
Bij sommige mensen roept deze illusie herinneringen op aan die fameuze jurk in 2015 — was ‘ie goud met wit of toch zwart met blauw? De discussies op social media werden er in Amsterdam tot Groningen over gevoerd, en iedereen had een andere mening. Ook de Japanse psycholoog Akiyoshi Kitaoka bracht eerder een virale afbeelding uit met een vierkantje dat over een blauw-roze verloop schuift en van kleur blijft veranderen… of toch niet.
Wat kun je ermee? Praktische toepassingen van optische illusies
Optische illusies zijn niet alleen leuk om je vrienden op werk te verbazen. Ze helpen ontwerpers uit Rotterdam tot Eindhoven om bijvoorbeeld betere apps en reclames te maken. Of plak de afbeelding eens op je koelkast: gegarandeerd dat bezoek even blijft kijken.
Het mooiste: met slechts één afbeelding kun je je hersenen laten denken dat ze kleuren zien die er in werkelijkheid niet eens zijn. Durf gerust te testen — wie weet zie jij nog iets wat de ander mist.
