Veroorzaakte aanvallen en politieke beschuldigingen
De islamitische Taliban-regering van Afghanistan heeft op dinsdag Pakistan beschuldigd van het uitvoeren van luchtaanvallen gedurende de nacht in drie oostelijke provincies. Volgens de Taliban heeft deze actie geleid tot het overlijden van tien burgers, waaronder negen kinderen. Zabihullah Mujahid, de hoofdwoordvoerder van de Afghaanse overheid, verklaarde via het platform X dat Pakistan het huis van een burger in de provincie Khost had gebombardeerd, waarbij negen kinderen en een vrouw omkwamen. Daarnaast zouden er aanvallen in de provincies Kunar en Paktika zijn geweest, waarbij vier personen gewond raakten.
Reacties en internationale reacties
De militaire en overheidsdiensten van Pakistan waren niet meteen bereikbaar voor commentaar op de beschuldigingen, die meer dan een maand na de grensclashes naar voren kwamen. Deze klappen uit de lucht volgden op meldingen dat Pakistaanse drones in Kabul strikeerden. Ondanks de vermeende nachtelijke aanvallen bleef het in oktober tussen Afghanistan en Pakistan gesloten grensside en werd de wapenstilstand, mede geregeld door Qatar en Turkije, nog steeds gerespecteerd op dinsdag. Er is geen officiële reactie gekomen van Qatar of Turkije over de recente incidenten.
Iran heeft in de afgelopen weken ook aangegeven een bemiddelende rol te willen spelen om de spanningen tussen Pakistan en Afghanistan te verminderen. Ali Larijani, de secretaris van de Raad voor het Diplomatieke Beleid van Iran, zei op dinsdag dat hij in Islamabad had gesproken met de Pakistaanse minister van Buitenlandse Zaken, Ishaq Dar, een dag na zijn aankomst voor een eerder geplande reis. Een verklaring over het overleg werd verwacht van het kantoor van Dar.
Geweld in Pakistan en de reactie van de Taliban
De recente escalatie volgt op een dodelijke aanval in Peshawar, in het noordwesten van Pakistan, die plaatsvond op de dag daarvoor. Twee zelfmoordterroristen en een gewapende aanvalsliedeling vielen het hoofdkwartier van de Federale Politie aan. Drie politieagenten kwamen om, en elf anderen raakten gewond tijdens de aanval op maandagochtend. Niemand heeft de aanslag opgeëist, maar al snel werd de verantwoordelijkheid in verband gebracht met de Pakistaanse Taliban, ook bekend als Tehrik-e-Taliban Pakistan (TTP).
De TTP is een aparte, maar nauw verbonden groep met de Afghaanse Taliban en haar leiders schuilen vaak in Afghanistan. In 2022 werd een tijdelijke wapenstilstand georganiseerd tussen TTP en Pakistan, maar deze beëindigde de groep toen Pakistan de schending ervan beschuldigde.
Pakistan heeft in recente weken haar offensieven tegen militanten versterkt op basis van inlichtingen. Op dinsdag verklaarde het leger dat veiligheidstroepen 22 militanten hadden gedood tijdens een inval in Bannu, een district in de noordwestelijke provincie Khyber Pakhtunkhwa, dicht bij de grens met Afghanistan. Het leger gebruikte de term ‘Khawarij’ voor de doden, een benaming die door de Pakistaanse overheid en het leger wordt gebruikt voor door Afghanistan en India ondersteunde militanten, hoewel Kabul en New Delhi deze steun ontkennen.
Rijzende spanningen en regionale implicaties
Pakistan blijft aandringen op het voorkomen dat TTP-militanten vanuit Afghaans grondgebied aanvallen lanceren. Kabul ontkent deze beschuldigingen, maar de relatie tussen de twee landen verslechtert verder nadat Afghanistan Pakistan op 9 oktober beschuldigde van drone-aanvallen op Kabul en ging dreigen met represailles. De daaropvolgende conflicten hebben tientallen soldaten, burgers en militanten het leven gekost, waarna beide landen overeenkwamen de wapenstilstand op 19 oktober te verlengen.
De twee landen hielden initiale onderhandelingen in Istanbul, maar deze bleven zonder resultaat, omdat Afghanistan weigerde schriftelijke garanties te geven dat TTP-strijders niet vanuit haar grondgebied zou opereren. Afghanistan heeft herhaaldelijk bevestigd dat het haar grondgebied niet gebruikt voor aanvallen op andere landen, inclusief Pakistan.
De voortdurende spanningen hebben geleid tot het stilleggen van bilaterale handel en het sluiten van alle grensovergangen tussen de twee landen sinds vorige maand. Het reizen van inwoners van beide zijden is daardoor onmogelijk geworden, waardoor velen al sinds begin oktober geen contact meer kunnen onderhouden met familie en vrienden in het buurland.
