U leest het goed: dit is geen grap. Een recent onderzoek, gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift Royal Society Open Science, toont aan dat katten echt kunnen oplichten in het donker. Ja, ook bijvoorbeeld Felix van de buren.
Fluorescentie — niet alleen voor de discotheek
Als u ooit in een club in Amsterdam heeft gestaan met een wit shirt, kent u het effect: onder het UV-licht lichten uw tanden en kleding magisch op. Dit fenomeen heet ‘fluorescentie’. Nu blijkt dat ook heel wat dieren, waaronder huiskatten (Felis catus), een verborgen lichtshow bezitten.
Nieuw Australisch onderzoek met verrassende uitkomsten
Australische onderzoekers besloten de collectie van het Western Australian Museum onder een UV-lamp te leggen. Zij waren benieuwd: welke zoogdieren geven licht af? Onder leiding van paleontoloog Kenny Travouillon werden bevroren en opgezetten dieren het laboratorium in gesleept. De resultaten? Maar liefst 125 soorten zoogdieren toonden onder UV-licht fluorescerende eigenschappen—van katten tot koala’s.
Niet alleen katten: van vleermuis tot ijsbeer
Het onderzoek laat zien dat niet alleen katten, maar ook vleermuizen, vogelbekdieren, dolfijnen, zebra’s, ijsberen en zelfs mensen (!) in het donker oplichten, mits je de juiste UV-lamp erbij pakt. Eén grote uitzondering: uitgerekend de maki’s (lemuren) ontbraken nog, maar de onderzoekers denken dat ook zij stiekem zullen gloeien.
Waarom geven sommige dieren licht?
Fluorescentie betekent dat een organisme licht absorbeert, en vervolgens een beetje uitzendt—meestal als zwak schijnsel. Volgens het team van Curtin University is dat effect vooral intens bij nachtdieren en dieren met een leven onder, op en in de grond. Vooral witte en lichtgele vacht bleek een spektakel te zijn onder UV-licht.
- Witte/grijze vacht en snorharen: vrolijk groen of geel gloedje
- Klauwen, tanden en naakte huid: lichten fel op
- Ook bij mensen: witte tanden, nagels en soms zelfs littekens gloeien
Waarom fluoresceren katten? Een compleet mysterie
De meest fascinerende vraag bleef echter onbeantwoord. Evolutionair gezien weet niemand precies waarom zoogdieren ooit zo ‘lichtgevend’ zijn geworden. Misschien helpt het dieren om elkaar te herkennen als het donker is in het bos of de achtertuin in Haarlem. Volgens de auteurs zit het geheim waarschijnlijk in kleurloze vacht en huid, vooral bij nachtdieren. Maar—het blijft nog even speculeren.
Handige tip: zelf testen thuis
Kortom: schrikt u niet als uw kat ’s avonds bij de TV licht afgeeft. Pak een klein UV-lampje (veel te koop bij lokale winkels als de HEMA of Bol.com) en kijk voorzichtig. U zult verbaasd zijn. Net als ik trouwens — mijn eigen poes Lotje bleek ineens een groene streep op haar snorharen te hebben. Let wel op: het is niet schadelijk als u het niet overdrijft met UV-licht.
‘Wauw’-feitje voor bij de koffie
Vertel gerust aan vrienden dit weetje: in de Nederlandse huiskamer leeft dus misschien wel een hele lichtgevende menagerie. Zeker iets om te delen in de groepsapp. En wie weet—misschien vindt u binnenkort nog meer fluorescerende verrassingen in huis.
