Een mysterie dat de afgelopen maanden heel wat wenkbrauwen deed fronsen in München is opgelost. Meer dan 1.000 witte QR-code stickers verschenen plotseling op grafstenen en houten kruisen in drie bekende begraafplaatsen van de stad. Wie verantwoordelijk was — en vooral: waarom? — bleef een raadsel, tot de politie het eindelijk wist te ontrafelen.
Wat deden al die QR-codes op de graven?
Als je zo’n sticker scande met je telefoon, verscheen er enkel de naam van de overledene en de exacte locatie van het graf — simpel, to-the-point, maar vreemd genoeg voor mensen zoals Bernd Hoerauf die het beheer van de begraafplaatsen op zich neemt. Het rare was dat de codes zowel op oude als nieuwe graven opdoken, volledig willekeurig, soms zelfs op graven waar recent geen familie geweest was.
De grote onthulling: geen hacker, geen fanatieke hobbyist
Deze week kwam de aap eindelijk uit de mouw. Het bleek te gaan om een lokale tuinbedrijf, dat anoniem wil blijven, en verantwoordelijk is voor het onderhoud van de graven. Volgens Alfred Zanker, een manager bij het bedrijf, waren de stickers bedoeld om het werkproces van hun medewerkers te vereenvoudigen. Dankzij de QR-codes konden de hoveniers direct zien welke stenen al een onderhoudsbeurt hadden gehad — slim bedacht, maar zonder toestemming van de gemeente bleek het toch een risico.
Van creatief idee naar dure rekening
Waar het begon als een handig organisatiemiddel, werd het al gauw een hoofdpijndossier. Voor het verantwoord en zonder schade verwijderen van de stickers moest elke keer tussen de €100 en €500 betaald worden, afhankelijk van het type steen. En dan zaten de stickers niet alleen op het Waldfriedhof, maar ook op Sendlinger Friedhof en Friedhof Solln — drie plekken die elke inwoner van München minstens van naam kent.
- Stickers waren 5 x 3 cm, wit en rechthoekig
- Meestal geplaatst in de winter van 2024
- Kosten voor verwijderen liepen fors op
- Beheerders vonden de motieven “onbegrijpelijk”
QR-codes op graven — mag dat eigenlijk?
Het fenomeen QR-codes op grafstenen is niet helemaal nieuw in München en eigenlijk best praktisch als ze netjes verwerkt zijn. Sommige nabestaanden kiezen er bewust voor om via een plaatje of gravure QR-codes toe te voegen voor online herdenkingspagina’s, fotoalbums of persoonlijke boodschappen. Maar let op: het mag alleen officieel en nooit zomaar geplakt. Dit om schade of verstoring te voorkomen — én om te zorgen dat een begraafplaats een waardige plek blijft.
Leermoment voor bedrijven — en gemeenten
Dit voorval zegt veel over digitalisering en organisatie in de openbare ruimte. Technologie biedt oplossingen, maar regels en respect voor publiek eigendom hebben altijd prioriteit. Mocht u zelf ooit iets willen ‘digitaliseren’ bij een monument, graf of gedenkplaats — stem het vooraf af met de beheerder. En stiekem moeten we toegeven: je verwacht het niet snel in München dat een tuinbedrijf voor zo’n moderne aanpak kiest. Tijden veranderen — en soms gaat het net even te snel.
