Aankondiging en achtergrond
Op vrijdag heeft de Amerikaanse president Donald Trump aangekondigd dat hij de voormalige Hondurase president Juan Orlando Hernandez zal gratie geven. Hernandez werd in 2024 veroordeeld wegens drugshandel en wapenbezit, met een straf van 45 jaar gevangenisstraf. Trump legde uit op sociale media dat, naar zijn zeggen, Hernandez “zeer streng en onterecht” was behandeld, volgens vele mensen die hij erg respecteert.
In maart vorig jaar werd Hernandez door een Amerikaanse rechtbank schuldig bevonden aan samenzwering om cocaïne naar de Verenigde Staten te smokkelen. Hernandez regeerde tien jaar lang het centrale Amerikaanse land, dat ongeveer 10 miljoen inwoners telt. Momenteel voert hij nog altijd zijn beroep aan, terwijl hij in de gevangenis van Hazelton in West Virginia zijn straf uitzit en zijn beroep probeert aan te vechten.
Reacties op de gratie en onmiddellijke gevolgen
Kort na het aankondigen van de gratie kwamen Hernandez’ vrouw en kinderen samen op de trappen van hun huis in Tegucigalpa. Ze knielden in gebed en bedankten God dat Hernandez na bijna vier jaar gescheiden te zijn weer bij hen kon zijn. Het betrof hetzelfde huis waar de Hondurese autoriteiten hem in 2022 uit haalden, enkele maanden nadat hij zijn functie had neergelegd, waarna hij werd gedeporteerd naar de Verenigde Staten voor verdere rechtszittingen.
Volgens García, een van de familieleden, hadden ze net contact gehad met Hernandez om hem het nieuws te vertellen. “Hij wist dit nog niet, en geloof me, toen we het vertelden, brak zijn stem door de emoties,” berichtte ze. García uitte haar dank aan Trump en stelde dat de president een onrecht had rechtgezet, waarbij zij benadrukte dat de vervolging van Hernandez volgens haar een gecoördineerd complot was van drugshandelaren en de “radicale linkse” oppositie om wraak te nemen op de vorige president.
Het was nog niet duidelijk wanneer Hernandez precies zou terugkeren, maar de familie hoopte dat dit “binnen enkele dagen” zou gebeuren.
Reacties en juridische standpunten
Een advocaat van Hernandez, Renato C. Stabile, sprak zijn dank uit voor Trump’s besluit. “Er is een grote onrechtvaardigheid rechtgezet en we kijken uit naar een toekomst met een goede samenwerking tussen de Verenigde Staten en Honduras,” zei hij. Hij bedankte Trump voor het herstellen van de rechtsgang. Een andere advocaat, Sabrina Shroff, wilde geen commentaar geven.
Politieke context en regionale implicaties
De gratie werd onderdeel van een bredere boodschap van Trump, waarin hij Nasry “Tito” Asfura steunde voor het presidentschap van Honduras. Trump verklaarde dat de VS het land zou ondersteunen als hij wint, maar waarschuwde dat als Asfura verliest, de Verenigde Staten niet zouden investeren in een “foute leider,” omdat dat desastreuze gevolgen zou kunnen hebben voor het land.
Asfura, 67 jaar, is kandidaat voor de conservatieve Nationale Partij en heeft eerder gediend als burgemeester van Tegucigalpa. Hij heeft zich gecommitteerd aan het aanpakken van de infrastructuurproblemen in Honduras, al wordt hij ook beschuldigd van het verduisteren van publieke gelden, wat hij ontkent.
Naast Asfura zijn er twee andere controversiële kandidaten voor het presidentschap: Rixi Moncada, voormalig minister van Financiën en Defensie, en Salvador Nasralla, tv-persoonlijkheid en vierde keer kandidaat voor het presidentschap, voor de Liberaal Partij.
Trump schetst de Hondurese verkiezingen als een proef voor de democratie en waarschuwde dat bij verlies van Asfura het land de koers van Venezuela zou kunnen volgen, onder leiding van Nicolás Maduro. De Amerikaanse president heeft ook acties ondernomen om druk uit te oefenen op Maduro, zoals het toestaan van anti-drugsmissies en het versterken van de Amerikaanse militaire aanwezigheid in het Caribisch gebied met oorlogsschepen, waaronder de USS Gerald R. Ford.
Hoewel er openheid is getoond voor gesprekken met Maduro, heeft Trump niet uitgesloten dat de VS militaire of clandestiene acties via de CIA zouden kunnen ondernemen tegen Venezuela.
Hondurase politieke en regionale balans
De huidige Hondurase president, Xiomara Castro, heeft zich pragmatisch opgesteld en blijft samenwerken met de Verenigde Staten. Ze ontvangt regelmatig vertegenwoordigers van het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid en het Amerikaanse leger, waaronder de commandant van de Zuidelijke Commando’s. Haar beleid omvat ook de deportatie van haarburgers uit de VS en bemiddeling voor Venezolaanse vluchtelingen die uit Honduras worden gedeporteerd.
Ook de Argentijnse president Javier Milei, een uitgesproken bewonderaar van Trump, uitte vrijdag steun voor Asfura.
