Soms lijkt het alsof de natuur in de Stille Oceaan een tikje meer lef heeft. In 2025 brachten Nederlandse onderzoekers en hun internationale collega’s vijf nieuwe soorten botervisjes aan het licht — en één ervan heeft iets dat je niet elke dag ziet: een inktzwarte vlek met een zachtroze ring, als een derde oog midden op z’n rugvin.
Wat maakt deze vis zo bijzonder?
De nieuwe soort — officieel Neobythites superocellatus genoemd, maar onder biologen hier al liefkozend “Oogje” genoemd — is amper tien centimeter lang, lichtroze en heeft een verrassende hoeveelheid scherpe, kleine tandjes in zijn bek. Wat vooral de aandacht trekt, is dat vreemde ‘ocellus’: een soort nep-oog dat roofdieren in verwarring brengt. Heel gewoon is dat niet: volgens de studie in het vakblad Zootaxa kennen ze bij vissoorten geen tweede zoals deze.
Opmerkelijk uiterlijk en gedrag
- Lichaam: langgerekt met een staart die dun uitloopt — typisch voor botervisjes
- Bek: vol met rijen scherpe tandjes. Je vingers moet je er niet tussen steken.
- Schubben: dwars over het lichaam lopen donkere banden, net als arceringen op een tekening.
- Oogvlek: dat ‘derde oog’ zit niet op de kop, maar als vlek op de rugvin en deels op het lichaam — uniek in de vissenwereld.
Tijdens hun onderzoek bij de Solomon-eilanden moesten de biologen goed kijken: de visjes leven diep en zijn lastig te vinden. Vangst gebeurde met een sleepnet — dat is altijd een gok, want zulke kleine soorten glippen zo door de mazen.
Waarom dat vreemde nep-oog?
Zulke (schijn)ogen dienen als afleidingsmanoeuvre tegen vijanden — alsof de vis niet kijkt waar je denkt. De evolutie achter zo’n opvallend kenmerk is voer voor biologen. In Nederland zijn we gewend aan paling en snoek, maar zo’n ‘derde oog’ steelt direct de show. De auteurs van het onderzoek vermoeden dat het ‘oog’ in combinatie met de donkere banden roofdieren in de war maakt. Zou dat ook werken tegen een nieuwsgierige paling in de Vecht? Je krijgt meteen zin om het te testen.
Vijf nieuwe soorten in één expeditie
Naast de “super-ocellatus” vonden wetenschappers ook de soorten Neobythites japonicus, Neobythites jonathan, Neobythites zora en Neobythites pako. Allemaal kleine, glibberige bewoners van diepe riffen. Weer een mooie reminder dat de oceaan vol verrassingen zit — en dat we maar een fractie kennen van wat er leeft.
Waarom u dit nieuws niet wil missen
Ook al zwemmen deze visjes ver van de Hollandse kust, ze laten zien hoe bizar en creatief de natuur uit de hoek kan komen. Voor iedereen die van een goed natuurfeitje houdt — dit is er eentje voor de borreltafel. Wie weet zien we ooit in onze eigen musea een preparaat van deze ‘driedelige’ vis liggen, broodje kroket naast het aquarium.
