Ontwikkeling van een nieuw vredesplan
Volgens een hooggeplaatst overheidsfunctionaris heeft de Amerikaanse regering recentelijk een plan van 28 punten goedgekeurd, dat bedoeld is om een duurzame vrede tot stand te brengen tussen Rusland en Oekraïne. Dit plan is in de afgelopen weken in stilte ontwikkeld in overleg met de Russische gezant Kirill Dmitriev en Oekraïense functionarissen. Verschillende topfunctionarissen, waaronder de speciale gezant Steve Witkoff, vicepresident JD Vance, minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en schoonzoon van de president Jared Kushner, waren betrokken bij de formulering ervan.
De bedoeling van het plan is om beide partijen garanties te bieden die een langdurige vrede mogelijk maken. Hoewel de exacte details nog niet openbaar zijn gemaakt, zouden de voorstellen gericht zijn op het vervullen van de wensen en de noodzakelijke voorwaarden van Oekraïne voor een stabiele vrede. Het plan bevindt zich nog in onderhandeling en de definitieve inhoud moet nog worden gepresenteerd aan de Oekraïense leiders. Eerst melding over het plan werd gedaan door Axios.
Reactie uit Moskou en de Oekraïense betrokkenheid
Drie Amerikaanse functionarissen bevestigden dat het conceptuele kader nog niet aan Oekraïne werd gepresenteerd en dat de timing samenvalt met een bezoek van een Amerikaanse militaire delegatie aan Kiev. Volgens de functionarissen is er nog geen overeenstemming bereikt en wordt de komende periode gebruikt voor verdere besprekingen. Moskou heeft zich aanvankelijk weinig onder de indruk getoond en ontkende dat er plannen waren voor een ontmoeting tussen de Amerikaanse vertegenwoordigers en Russische officials na het gesprek in Kiev.
De Russische woordvoerder Dmitry Peskov verklaarde dat Rusland geen plannen heeft om met de Amerikaanse delegatie te spreken. Het is volgens hem weinig veranderd sinds de onderhandelingen in Alaska in augustus. Hoewel de Amerikaanse delegatie op de hoogte is van het 28-puntenplan, ligt de belangrijkste focus op de militaire en strategische onderwerpen tijdens de gesprekken in Kiev.
Oekraïne was niet rechtstreeks betrokken bij de totstandkoming van het voorgestelde plan. Het werd slechts op hoofdlijnen geïnformeerd, zonder dat er gedetailleerde input werd gevraagd, aldus bronnen dicht bij de Oekraïense overheid en Europese functionarissen. Ook wordt gespeculeerd dat het timing van het voorstel samenhangt met een groot corruptieschandaal dat de Oekraïense regering onder druk zet. Oekraïne erkent dat het voorstel mogelijk wordt uitgebracht door Moskou om te profiteren van de verzwakte politieke situatie in Kiev.
Politieke reacties en de rol van Amerikaanse politici
Een vertrouweling van Trump, senator Lindsey Graham, R-S.C., die zich inzet voor sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne, zei dat hij niet op de hoogte was van het plan. Hij benadrukte dat een akkoord alleen mogelijk is als Rusland serieus meent dat de VS doorgaan met het leveren van hogere militaire steun aan Oekraïne. In gesprekken met NBC News stelde hij dat het plan niet effectief zal zijn zonder de overtuiging van de Russische president Vladimir Poetin dat de Amerikaanse steun echt en continu is.
De Amerikaanse delegatie in Kiev richt zich niet alleen op diplomatieke zaken, maar bespreekt ook militaire strategieën, waaronder de verdediging tegen Russische drone- en raketaanvallen op de energie-infrastructuur. Daarbij wordt ook geprobeerd de frontlijn in kaart te brengen ter ondersteuning van een mogelijke vredesproces. Eerder geleid door Witkoff, diplomatieke initiatieven zonder Oekraïne in de hoofdrol zijn al eerder mislukt, omdat ze door Kiev en NAVO-bondgenoten als oneerlijk werden gezien en weinig realistische vooruitzichten boden om de oorlog te stoppen.
Militaire aanvallen en de reactie van Rusland
De Russische defensie verklaarde woensdag dat het een grootschalige aanval had uitgevoerd met lange-afstandswapens die vanaf zee en in de lucht werden gelanceerd, als antwoord op Oekraïense terroristische acties op civiele infrastructuur. Rusland richtte zich op militaire en energie-doelwitten, nadat het eerder had aangegeven dat het zich alleen op militaire doelen toelegt. Desalniettemin blijven de Russen vrijwel dagelijks drone- en raketten aanvallen uitvoeren op Oekraïne, waarbij burgers worden getroffen en infrastructuur wordt beschadigd.
Onder meer energievoorziening en transportinfrastructuur in zeven regio’s werden getroffen, en in Lviv en Ternopil werden gebouwen beschadigd of verwoest. In Ternopil werden meerdere verdiepingen van een woongebouw vernietigd, en is chaos ontstaan door brand en rook. President Zelenskyy bevestigde dat ook meerdere woonwijken schade hebben opgelopen en dat mogelijk slachtoffers onder het puin liggen. Hij riep zijn bondgenoten op tot meer druk op Rusland, inclusief het leveren van extra luchtverdedigingssystemen.
De Russische militaire reactie op de aanvallen wordt door Moskou gerechtvaardigd als afweer op Oekraïense terroristische acties. Ondanks de beweringen over het richten op militaire terwijlook energie-infrastructuur werden ongevallen en schade aan civiele doelen bevestigd, waarbij veel burgers gewond raakten of omkwamen. Rusland verbergt niet dat het probeert de energievoorziening te verlammen en Oekraïne in de koude winter te storten.
