Een tragisch verhaal uit Brazilië heeft velen geschokt: Magno Sergio Gomes uit Aracruz, in de deelstaat Espírito Santo, kwam te overlijden nadat hij een giftige kogelvis bereidde die hem door een vriend als cadeau was gegeven. Dit bijzondere visje – lokaal bekend als ‘baiacu’ – bevat genoeg zenuwgif om dertig mensen te doden.
Onwetendheid loopt fataal af
Volgens zijn zus Myrian Gomes Lopes had Magno nog nooit eerder een kogelvis schoongemaakt. Toch besloten hij en een vriend de vis open te snijden, het lever te verwijderen en het vlees te koken, afgemaakt met een scheutje citroensap. Diezelfde dag begonnen de symptomen: een verdoofd gevoel in de mond en binnen een uur verslechterde hun toestand snel.
Wat maakt kogelvis zo gevaarlijk?
Het zenuwgif in kogelvissen, tetrodotoxine, is meer dan duizend keer sterker dan cyaankali en zit vooral geconcentreerd in de lever, eierstokken en huid van de vis. Er bestaat geen tegengif – zelfs niet in moderne ziekenhuizen zoals het Erasmus MC in Rotterdam. Dit maakt de vis zo berucht: één verkeerde handeling tijdens het schoonmaken kan fataal zijn.
- Symptomen: Eerst tintelingen rondom de mond, daarna verlamming van spieren, hartritmestoornissen en soms uiteindelijk ademstilstand
- Behandeling: Alleen ondersteunende zorg (beademing), het gif kan niet geneutraliseerd worden
Van delicatesse tot dodelijk risico
Sommige kenners kennen kogelvis als ‘fugu’, een zeldzame delicatesse in Japan. Daar mogen enkel gecertificeerde chefs de vis fileren — een diplomaatje dat veel training vereist. Toch raken er in Japan jaarlijks zo’n 50 mensen vergiftigd, meestal door zelf te experimenteren. En laten we eerlijk zijn: in Nederland zal je hem maar zelden op het menu vinden, zelfs niet bij de betere sushi bars in Amsterdam of Rotterdam.
Wat kunnen we hiervan leren?
Magno’s verhaal toont niet alleen het gevaar, maar ook het belang van kennis delen. Voelt u zich ooit avontuurlijk in de viswinkel? Check altijd of een exotische vangst veilig is om te eten — zelfs als het als cadeau komt. Nederlandse voedselveiligheidscodes (en ook gewoon gezond verstand) raden het af om onbekende zeedieren zelf te bereiden.
- Wees voorzichtig met onbekende vissoorten, vooral als ze uit het buitenland komen
- Vraag altijd om advies aan professionals, zoals uw vaste visboer of chef
- Er zijn genoeg veilige alternatieven — denk aan tarbot van de Noordzee of een klassieke haring uit Volendam
Nazorg en gevolgen
Voor Magno kwam de hulp helaas te laat. Na acht minuten hartstilstand en 35 dagen op de intensive care, overleed hij aan de gevolgen van de vergiftiging. Zijn vriend overleefde het, maar ondervindt problemen met lopen door neurologische schade. Volgens familie was een echte kans op herstel nihil.
Veilig genieten van vis in Nederland
U wilt avontuurlijk eten? Prima, maar houd het veilig. Pak een verse makreel bij de lokale markt — of laat u eens verrassen door een zeewolffilet van een duurzame viswinkel zoals Schmidt Zeevis in Rotterdam. Koken wordt zo niet alleen lekker, maar ook een stuk veiliger.
