In augustus 2024 werd heel Australië opgeschrikt door berichten over een familiedrama in Leongatha. Erin Patterson (48) wordt verdacht van het dodelijk vergiftigen van drie familieleden — opzettelijk — door hen te trakteren op een maaltijd met death cap-paddenstoelen. Terwijl het onderzoek nog volop loopt, deelt een andere Australiër, Simon Claringbold uit Canberra, zijn ongelofelijke ervaring met dezelfde dodelijke soort. En ja: hij overleefde het.
“Ik dacht: dit is het einde” — Simons verhaal
Het is 1999. Simon plukt in zijn tuin paddenstoelen die hij, eerlijk gezegd, voor onschuldige champignons aanziet. Zijn vrouw bereidt er een maaltijd mee, niet wetende dat het om de beruchte ‘death cap’ (Amanita phalloides) gaat.
Een paar uur na het eten kreeg hij heftige buikpijn, diarree en braken. “Mijn huisarts keek me aan en stuurde me meteen door naar het Canberra-schrijfziekenhuis. Mijn vrouw had nog een stukje van de paddenstoel in een papieren zakje meegenomen — toen kwam het harde oordeel van de leverspecialist: death cap. Binnen een uur lag ik in de helikopter richting het Royal Prince Alfred ziekenhuis in Sydney.”
Levensgevaarlijk dichtbij — symptomen en behandeling
De eerste dagen was Simon vooral beroerd, maar op dag zeven ging het echt mis. “Ik verloor het bewustzijn, kreeg tunnelvisie — de lichten gingen letterlijk uit. Ik lag daar en dacht: dit is het dan.” Medisch gezien was het kantje boord, want de death cap veroorzaakt onomkeerbare lever- en nierfalen. Er zijn gevallen bekend die een week later pas dodelijk aflopen.
Gelukkig kon Simon rekenen op een deskundig team. Elf dagen ziekenhuis later mocht hij, verzwakt maar levend, naar huis.
Wat zijn death cap-paddenstoelen?
- Wetenschappelijke naam: Amanita phalloides
- Groeien vaak onder eikenbomen — in Nederland zijn ze zeldzaam, maar vooral in stedelijke parken in Den Haag en de Veluwe zijn meldingen geweest
- Kleur: bleekgroen tot olijfbruin, met witte lamellen aan de onderkant
- Eén exemplaar kan fataal zijn voor een volwassene
Australische tragedie: een familie uit elkaar gerukt
In het geval van Erin Patterson liep het dramatisch af. Op 29 juli 2024 serveerde zij een beef wellington met dodelijke paddenstoelen aan haar voormalig schoonouders, Gail (70) en Don (70) Patterson, en Gail’s zus Heather Wilkinson (66).
Alle drie overleden na korte tijd in het ziekenhuis. De echtgenoot van Heather, dominee Ian Wilkinson (68), ligt nog altijd in kritieke toestand — hij wacht op een levertransplantatie. De zaak houdt het hele land in zijn greep, vooral omdat Erin — die zelf en haar kinderen niets van het gerecht aten — ontkent dat ze kwaad in de zin had.
Een vijfde gast werd ziek, maar mocht na korte tijd naar huis. Volgens lokale media zou het gerecht zijn bereid met een voedseldroger die later is weggegooid — forensisch onderzoek loopt.
Kun je death cap herkennen en hoe voorkom je vergiftiging?
- Raap nooit wilde paddenstoelen voor consumptie — zelfs ervaren mycologen kunnen zich vergissen
- Death caps lijken sterk op eetbare soorten, vooral in jong stadium
- Bij twijfel: laat de paddenstoel testen bij een natuurcentrum (in Amsterdam bijvoorbeeld bij het Hortus Botanicus, zelfs in 2025 nog)
Een sterke tip uit eigen ervaring: als u zich plotseling ziek of misselijk voelt na het eten van zelfgeplukte paddenstoelen — direct medische hulp inschakelen. Wacht geen uren af.
Waarom blijft deze vergissing gebeuren?
Death cap-vergiftigingen zijn wereldwijd een bekend probleem. Zelfs in Nederland zijn in de afgelopen drie jaar zeker acht gevallen van vergiftiging gemeld (bron: RIVM). Vooral onder hobby-plukkers rond Utrecht en Arnhem. Het misverstand ontstaat vaak doordat mensen denken dat iedere paddenstoel met een ‘onschuldig uiterlijk’ eetbaar is. Niets is minder waar — één vergissing kan fataal zijn.
Wat kunnen we hiervan leren?
Simons verhaal is, zelfs ruim 25 jaar later, geen uitzondering meer. In een tijdperk waar duurzaam en lokaal wildplukken populair is, blijft het doodsimpel: paddenstoelen plukken is niet zonder risico’s. Zelf eet ik — eerlijk — alleen gecertificeerde paddenstoelen van de markt. Voor de avontuurlijke wildplukkers uit Rotterdam tot Maastricht: wees alert. De grens tussen maaltijd en nachtmerrie is soms flinterdun.
