De afgelopen weken heeft aanhoudende regenval een invasie veroorzaakt van reusachtige, giftige hamerhoofd-wormen in Noord-Texas. Wat veel mensen niet weten: ook in Nederland nemen waarnemingen van deze opvallende platwormen toe — vooral rond steden als Rotterdam en Apeldoorn, waar de grond extra vochtig is.
“Toen ik er eentje zag kronkelen in de tuin van mijn ouders, trok ik direct mijn handschoenen aan,” vertelt Anne uit Amersfoort lachend. “Ze lijken een beetje op iets uit een slechte horrorfilm met zo’n hamerkop.” Dit vreemde uiterlijk heeft de worm zijn Engelse bijnaam “hammerhead” opgeleverd.
Deze opvallende bodembewoners zijn niet alleen lang — soms tot wel 30 centimeter — maar scheiden ook een neurotoxische stof uit. Bij direct huidcontact kan deze stof irritatie veroorzaken. Nog belangrijker: huisdieren die zo’n worm opeten kunnen flink ziek worden.
Naast het risico voor mens en dier vormen deze wormen ook een bedreiging voor het ecosysteem. Ze eten namelijk inheemse regenwormen op. Die laatste zijn juist essentieel voor een gezonde bodem in bijvoorbeeld je moestuin of op de weilanden rond Drenthe — zonder regenwormen wordt het al snel een stuk moeilijker voor planten om te groeien.
Normaal gesproken blijven hamerhoofd-wormen liever onder de grond — weg van het felle zomerse zonlicht. Door het natte weer komen ze echter massaal naar de oppervlakte, met filmpjes op TikTok als resultaat waarop deze ‘kronkelende vleeseters’ de straat onveilig maken. Heb je onlangs zo’n filmpje uit Utrecht voorbij zien komen? Je bent niet de enige — dit onderwerp leeft echt onder tuinliefhebbers.
- In één veelbekeken video kronkelt een platworm zoals een miniatuurversie van een monster uit een oude sciencefictionfilm over het trottoir.
- In een andere kruipt een exemplaar langzaam over een envelop.
- Een derde video laat zien hoe zo’n worm met zijn opvallende ‘stofzuigerkop’ over een horraam heen glijdt, ondertiteld met: “Serieuze kwestie in Rotterdam!! Wilt u deze niet in uw moestuin of in de buurt van uw hond!”
Eén ding is duidelijk: deze wormen zijn lastig te bestrijden. Gewoonweg doorsnijden is zelfs het slechtste idee — ze planten zich namelijk asexueel voort en uit één stuk groeien er weer meerdere. Dus, doorsnijden betekent: straks nog meer wormen.
“Niet doodmaken, niet pletten, niet stuk snijden — want dan krijg je alleen maar drie, vier nieuwe wormen,” waarschuwt Evert Bakker, bodemexpert van Wageningen UR. “Trek je een worm uit elkaar? Dan heb je er ineens twee.”
Wat kunt u wel doen bij een hamerhoofd-worm?
- Draag altijd handschoenen als u een worm moet hanteren, ook als hij dood lijkt.
- Stop de worm in een stevige (bijvoorbeeld boterham)zak en leg hem minstens 48 uur in de vriezer.
- Sommige experts raden aan om de worm in een mengsel van zout en azijn te leggen — dat werkt prima als u geen vriezer bij de hand hebt.
- Houd huisdieren uit de buurt van plekken waar u zo’n worm heeft gezien.
Met een beetje pech komt u deze zomer nog vaker een platworm tegen — zeker na een paar dagen stevige regen rondom de IJssel of in Noord-Brabant. Biodiversiteit-experts van Naturalis voorspellen zelfs een toename in 2025 nu het klimaat natter wordt.
Tip voor iedereen die zijn tuin en huisdieren liefheeft: kijk goed uit bij het wieden en tuinieren. En — let op de bodem, want soms zit de volgende indringer dichterbij dan u denkt.
