Een puur wit canvas zonder enige poespas – het klinkt misschien als een grap, maar in december 2025 kan zo’n minimalistisch kunstwerk meer dan 1,5 miljoen dollar opleveren bij een veiling in Duitsland.
Het gaat om het werk “General 52″ x 52″”, gemaakt door de Amerikaanse minimalist Robert Ryman in 1970. Kunstliefhebbers maken kans op deze bijzondere creatie bij veilinghuis Ketterer Kunst in hartje Berlijn, op 6 en 7 december. Die titel verwijst trouwens gewoon naar de afmetingen — in inches uiteraard, lekker Amerikaans.
Meer dan alleen wit: de kracht van verf en detail
Zo op het oog lijkt het doek volledig blanco. Toch is de ogenschijnlijk lege witte plaat zorgvuldig geschilderd met speciale witte email- en enamelac-verf — ja, die waar je normaal gesproken metaal mee opknapt. De subtiel donkere omlijsting zorgt voor net wat diepte. het klinkt simpel, maar het eindresultaat is verrassend intrigerend.
Omdat het materiaal extreem gevoelig is en de verf direct beschadigt bij de kleinste aanraking, reist het werk niet mee naar kijkdagen of exporuimtes. Een minuscuul krasje kan de waarde zo halveren — en dat zou zonde zijn bij zo’n prijzig stukje katoen.
Volgens Ketterer Kunst is het doek ‘in uitmuntende staat’. “Daarom laten we het niet op reis gaan,” aldus het veilinghuis. Tja, wie draagt zo’n kwetsbaar stuk onder de arm?
Wie is Robert Ryman eigenlijk?
Ryman overleed in 2019 op 88-jarige leeftijd, maar hij liet een unieke erfenis achter. Zonder formele kunstopleiding — hij was oorspronkelijk jazzpianist — ontdekte hij het schilderen toen hij als beveiliger werkte in het MoMA in New York. Veel van zijn werken zijn radicaal wit, zonder opsmuk. Dat maakt hem geliefd én omstreden in de kunstwereld.
Wit is niet zomaar wit
Niet iedereen begrijpt het, maar in de kunstwereld gaan deze steriele doeken soms voor miljoenen over de toonbank. “Wit is niet altijd wit,” legt expert Simone Wichmann van Ketterer uit. “Juist die witte laag laat het licht, de beweging en de structuur van het materiaal zien.” Volgens haar wordt de kijker uitgedaagd om zelf kunst te maken van de ervaring — een uitnodiging om verder te kijken dan het oppervlak.
Witte doeken, bananen en miljoenen
Minimalistische of absurde kunst is het gesprek van de dag — zo verkocht Maurizio Cattelan’s beruchte ‘Comedian’ (een banaan met ducttape aan de muur) vorige maand nog voor €5,7 miljoen op een veiling in Parijs. Overigens werd die banaan binnen twee uur opgegeten door een cryptomagnaat — en de marktkramer die de banaan verkocht, kreeg amper fooi.
Sommigen vergelijken deze beweging binnen de kunst met Duchamp’s ‘Fontein’: een urinoir dat in 1999 nog $1,7 miljoen opbracht bij Sotheby’s. “Hoe kun je dit nu écht overgewaardeerd noemen?” vraagt kunstadviseur Ralph DeLuca zich af.
Gaat u bieden?
Of het nu provocatie is, ironie of pure schoonheid — witte doeken blijven fascineren. Krijgt deze Ryman straks een plek in Museum Boijmans Van Beuningen, bij een Amsterdamse verzamelaar of gewoon ergens aan de Amstel? In ieder geval laat het zien dat kunst nog altijd meer vragen oproept dan antwoorden geeft.
Het is misschien niet voor iedereen, zo’n ogenschijnlijk ‘leeg’ stuk katoen voor een miljoen of twee. Maar wie goed kijkt, ziet dat leegte soms véél te vertellen heeft.
