Het klinkt bijna als een grap, maar in 2025 verbaast Denemarken opnieuw: een kever met een opvallend flesopener-vormig geslachtsorgaan is ontdekt door onderzoekers van het Nationaal Museum van Natuurlijke Historie—and jawel, hij is vernoemd naar het beroemde Carlsberg-bier. Zo zie je maar, liefde voor regionale klassiekers kent soms wel héél unieke vormen.
We stellen u graag voor aan de Loncovilius carlsbergi. Deze kever, met zo’n 1 centimeter lengte, levert niet alleen biologen gespreksstof—zijn penis van 1 millimeter trok onmiddellijk alle aandacht. Wie het kleine niet eert… De eigenaardige vorm, die sterk doet denken aan de flesopeners van je lokale kroeg, is juist hét kenmerk dat onderzoekers gebruiken om insectensoorten te onderscheiden.
Waarom entomologen zo gek zijn op geslachtsorganen
“Bij insecten evolueren de genitaliën extreem verschillend per soort,” legt bioloog Aslak Kappel Hansen uit, die betrokken was bij de vondst. Daarom loeren insectenkundigen direct naar deze organen bij het benoemen van nieuwe soorten—je weet immers nooit wat je tegenkomt. En deze keer was het direct raak.
Carlsberg als inspiratiebron
De kever kreeg zijn naam als eerbetoon aan de Carlsberg Foundation. Niet alleen vanwege de gelijkenis met een bierflesopener, maar vooral omdat de stichting jarenlang onafhankelijk onderzoek heeft gesteund. In Nederland zou je je bijna afvragen wanneer er een Heineken-hommel opduikt.
Mysterie uit Zuid-Amerika
Het mooiste: deze keversoort is afkomstig uit Chili en Argentinië. Terwijl soortgenoten schimmels of afgevallen bladeren verkiezen, hangt deze carlsbergi liever rond bij bloemen. De exacte rol in het lokale ecosysteem is nog onduidelijk, maar biodiversiteitsexpert Josh Jenkins Shaw vermoedt dat ze belangrijk zijn—en dat terwijl ze nauwelijks onderzocht zijn. Hoe gek dat klinkt in een tijd van data-overvloed.
- Lengte volwassen exemplaar: 1 cm
- Lengte geslachtsorgaan: 1 mm
- Voorkeursplek: bloemen (geen dood blad of schimmel)
- Habitat: Chili en Argentinië
Klimaatverandering en verdwijnen
Toch is er reden tot zorg. Simulaties laten zien dat minstens drie Loncovilius-soorten hun leefgebied met meer dan de helft zien krimpen tegen 2060—klimaatverandering eist zijn tol. Volgens José L. Reyes-Hernández, die het onderzoek leidde, zouden sommige soorten nauwelijks nog te redden zijn als we niet oppassen.
Vernoemen = beschermen?
Naast de humoristische twist heeft het benoemen van soorten een serieuze kant: tot wel 85% van de diersoorten op aarde is nog niet officieel beschreven. Vaak verdwijnen ze onopgemerkt door uitsterven—en zonder officiële beschrijving vallen ze buiten het beschermingsbeleid. Met een catchy naam als carlsbergi trekt deze kever hopelijk meer aandacht, én bescherming.
Van museum naar je woonkamer: de Carlsberg opener
Als knipoog naar het verhaal hebben de onderzoekers de penis van de Loncovilius carlsbergi in roestvrij staal nagemaakt als échte flesopener. Een collectors item waar je tijdens de vrijdagmiddagborrel op kunt wijzen—en waar vast over gepraat gaat worden bij Brouwerij ‘t IJ of de lokale Albert Heijn.
Waarom deze kever je kijk op de natuur verandert
De onderzoekers hopen dat deze gekke vondst meer mensen nieuwsgierig maakt naar de enorme hoeveelheid onbekende soorten om ons heen. Volgens Hansen is meer kennis het begin van échte natuurbescherming. En het mooiste? Dit alles begon met een kever… en een biertje.
Praktische tip: Benieuwd naar bijzondere insecten in Nederland? Kijk eens bij Naturalis in Leiden of zet een lokale vlinder- of keverwandeling op je bucketlist. Verrassing gegarandeerd.
