Verklaring over vermeende coupplannen
Een hooggeplaatst lid van de Britse regering heeft woensdag verklaard dat hij geen plannen smeedt om premier Keir Starmer weg te duwen. Deze uitspraken wijzen op een diepe bezorgdheid binnen de Labour Partij, die kampt met onaangename peilingen minder dan achttien maanden na een overweldigende verkiezingsoverwinning.
Reactie op geruchten over leiderschapsstrijd
Gezondheidsminister Wes Streeting noemde de geruchten over een leiderschapsuitdaging door partijmedewerkers en kamerleden “zelfdestructief en contraproductief”. Hij sprak deze woorden nadat aides van de premier vooraf aan de Britse media hadden laten weten dat Starmer zich zou verzetten tegen elke leiderschapsstrijd.
“Het is totaal contraproductief om te informeren op deze manier, vooral omdat het niet waar is,” zei hij tegen Sky News. Vervolgens voegde hij eraan toe: “Wie hierop de klok heeft gezet, kijkt te veel naar ‘Celebrity Traitors’,” verwijzend naar de populaire realityshow waarin loyale groepsleden het opnemen tegen bedrieglijke tegenstanders.
Persoonlijke profiel van Wes Streeting
De 42-jarige minister van Volksgezondheid wordt gezien als een van de meest effectieve communicators binnen de regering en wordt algemeen als een potentiële toekomstige partijleider beschouwd.
Parlementaire standpunten en partijgezicht
In het Lagerhuis verwierp Starmer de bewering van de conservatieve leider Kemi Badenoch, dat er sprake zou zijn van “een giftige cultuur in Downing Street”, waarbij de regering verwikkeld zou zijn in een “burgeroorlog”.
“Dit is een samenwerkend team,” zei Starmer, tot lachen van oppositieleden. Hij voegde eraan toe dat Streeting “een uitstekend werk levert, net als de gehele kabinet.”
Deze vroege uitdaging en de politieke sfeer
Een leiderschapsuitdaging zo vroeg in een regeerperiode zou zeer ongebruikelijk zijn. Toch maken Labour-kamerleden zich somber over de peilingen die Labour doorgaans aanzienlijk achterlaten bij de rechtse Reform UK, geleid door Nigel Farage, hoewel de partij nog steeds vóór de belangrijkste oppositiepartij, de Conservatieven, staat, die zelf niet zonder problemen zit.
Rekening houdend met de komende jaarlijkse begrotingsverklaring op 26 november, maken velen zich zorgen dat er belastingverhogingen zullen worden doorgevoerd, in strijd met de belofte tijdens de verkiezingen.
Economische situatie en publieke opinie
Sinds Starmer in juli 2024 tot premier werd gekozen, heeft de regering moeite haar beloftes waar te maken: het stimuleren van de economische groei, het herstel van verslechterde publieke diensten en het verlagen van de kosten van het levensonderhoud. Daarbij blijven inflatie en werkloosheid op hoog niveau, terwijl de economische vooruitzichten matig blijven.
De nieuwste cijfers, gepubliceerd op dinsdag, laten zien dat het werkloosheidspercentage in de drie maanden tot september is gestegen naar 5%, tegenover 4,8% in de voorgaande drie maanden. Dit is het hoogste niveau sinds 2016, exclusief de COVID-19-pandjaren.
Leiderschapsregels en parlementaire procedure
Volgens de regels van de Labour Partij kan een Kamerlid een leiderschapsuitdaging aangaan als hij de steun heeft van 20% van zijn collega’s, wat momenteel neerkomt op 81 parlementariërs.
Het Britse parlementaire systeem staat toe dat een regeringspartij de premier kan vervangen zonder nieuwe verkiezingen te houden. Toch ligt er druk op niet-de gemeentelijk gekozen premiers om hun legitimiteit te bewijzen door zich aan de kiezers te presenteren.
In de afgelopen periode waren er tussen de laatste twee verkiezingen in december 2019 en juli 2024 drie conservatieve premiers: Boris Johnson, Liz Truss en Rishi Sunak.
