Standpunt van de president en sancties tegen personeel
Tijdens de jaarlijkse vergadering van het Internationaal Strafhof heeft de president van de organisatie benadrukt dat het niet zal toegeven aan de druk van de Verenigde Staten en Rusland. Volgens haar weigert het hof zich te laten beïnvloeden door externe invloeden, ongeacht de situatie.
Zo’n negen medewerkers, waaronder zes rechters en de hoofdaanklager van het hof, zijn onder druk gezet door voormalig president Donald Trump. Deze maatregelen volgden op hun betrokkenheid bij onderzoeken naar Amerikaanse en Israëlische functionarissen. Tegelijkertijd heeft Moskou arrestatiebevelen uitgevaardigd voor bepaalde personeelsleden, als reactie op een arrestatiebevel voor president Vladimir Poetin in verband met de oorlog in Oekraïne.
Impact van de sancties op het werk van het hof
Judge Tomoko Akane verklaarde dat het hof niet accepteert dat haar personeel onder druk wordt gezet. De sancties hebben echter wel invloed gehad op de werkzaamheden van het gerecht, vooral in een periode waarin het hof geconfronteerd wordt met een groeiende hoeveelheid onderzoeken en hogere eisen aan haar middelen.
In haar toespraak van vorig jaar waarschuwde Akane dat het hof werd bedreigd door het newly ingezette Trump-regime. Drie weken na diens tweede inauguratie ondertekende Trump een uitvoeringsbesluit dat sancties oplegde aan hoofdaanklager Karim Khan. Deze maatregelen volgden op onderzoekingen naar Israël, een nauwe bondgenoot van de VS.
Rechtszaken en arrestatiebevelen
Het hof heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en diens voormalige defensieminister Yoav Gallant. Zij worden verdacht van oorlogsmisdaden, verband houdend met de militaire operatie in Gaza na de fatale Hamas-aanvallen op 7 oktober 2023.
Vooruitblik op de vergadering en de uitdagingen
De weeklange vergadering van het hof begon maandag, waarbij onder andere de begroting werd besproken. Dit gebeurt temidden van toenemende druk en negatieve berichtgeving over de werkzaamheden van het instituut.
Het ICC werd in 2002 opgericht als het permanente gerechtshof dat landen kan berechten voor de meest ernstige misdaden, zoals oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid, genocides en agressie. Niet alle landen zijn lid; onder andere de Verenigde Staten, Israël, Rusland en China zitten niet aan tafel.
Het hof onderneemt alleen actie als landen niet in staat of niet bereid zijn om deze misdaden lokaal te rechtvaardigen. Het ICC beschikt niet over een eigen politie en is afhankelijk van de lidstaten voor het uitvoeren van arrestatiebevelen.
Huidige verwerkingen en lopende onderzoeken
Naast de sancties en arrestatiebevelen heeft hoofdaanklager Karim Khan tijdelijk zijn werkzaamheden onderbroken, terwijl hij wordt onderzocht op vermeende Seksuele Mishandeling. Hij ontkent de beschuldigingen.
De voorzitter van de vergaderende staten, Päivi Kaukoranta, erkende dat het onderzoek naar Khan en een vrouwelijke medewerker langer duurt dan verwacht. “Ik ben me ervan bewust dat staten gefrustreerd zijn over de duur van dit proces,” zei zij tijdens haar openingswoord. Er is nog geen datum vastgesteld voor de afronding van het onderzoek.
