Het einde van de Democratische Partij
Op zondag besloot de laatste grote oppositiepartij van Hongkong, de Democratische Partij, haar ontbinding na een stemming onder haar leden. Deze gebeurtenis markeert het sluitstuk van jarenlange Chinese druk op de resterende liberale stemmen in de stad, gevolgd door een langdurige aanpak van de veiligheidswetgeving.
De Democratische Partij was sinds haar oprichting drie jaar voor de terugkeer van Hongkong in 1997 de belangrijkste tegenstander van de overheid. De partij behaalde grote successen bij de gemeenteraadsverkiezingen en zette zich in voor democratische hervormingen en het respecteren van vrijheden binnen de stad. Echter, de massale pro-democratieprotesten in 2019, gericht tegen een vermeende toenemende grip van China op Hongkong, veroorzaakten een harde reactie van Beijing.
De impact van de nationale veiligheidswet
De Chinese overheid vaardigde in reactie op de protesten een omstreden nationale veiligheidswet uit. Deze wetgeving had tot doel het onderdrukken van oppositie en het beëindigen van de protestbewegingen. Op zondag stemden de leden van de Democratische Partij unaniem om de partij te ontbinden en in liquidatie te gaan, aldus voorzitter Lo Kin-hei na een bijzondere algemene vergadering.
Lo uitte zijn gevoelens over de moeilijke jaren. “Het reizen door deze drie decennia, zij aan zij met het Hongkongse volk, was onze grootste eer. Gedurende deze periode hebben wij steeds de welvaart en vrijheid van Hongkong en haar inwoners als onze belangrijkste leidraad gezien,” zo verklaarde hij.
Van de 121 uitgebrachte stemmen stemden 117 voor ontbinding, terwijl vier leden zich onthielden. Volgens eerdere communicatie van partijleden waren zij benaderd door Chinese functionarissen en moesten zij de partij opgeven onder dreiging van ernstige sancties, waaronder mogelijke arrestaties.
Reacties en consequenties
De Hong Kong Liaison Office, de hoofdvertegenwoordigingsorgaan van China in Hongkong, gaf geen direct commentaar op de situatie. Emily Lau, voormalig voorzitter van de Democratische Partij, uitte haar spijt over de uitkomst. “Waarom moet een organisatie die zo veel voor Hongkong betekend heeft, op deze manier beëindigd worden? Ik vind dat erg problematisch,” zei ze.
De “één land, twee systemen”-regeling, die Hongkong een hoge mate van autonomie belooft, wordt de laatste jaren verder ondermijnd. Overheidsinstanties gebruiken nieuwe veiligheidswetgeving om tegenstanders te arresteren, maatschappelijke groepen te ontbinden en media te sluiten.
Verdwijning van oppositie en verdere ontwikkelingen
Het stemmen voor de ontbinding volgt op de verkiezing van het “alleen patriotten” voor de regionale wetgevende raad, die recent plaatsvond. Daarnaast wordt er binnenkort een verdict uitgesproken in de rechtszaak tegen Jimmy Lai, een prominente criticus van China en mede-eigenaar van grote mediabedrijven. In 2021 herstructureerde China het kiesstelsel van Hongkong, waardoor alleen personen die als “patriotten” gekwalificeerd werden, zich kandidaat konden stellen. Deze maatregel maakte het voor de Democratische Partij onmogelijk om een rol te blijven spelen in de hoofdlijn van de politiek.
In juni kondigde een andere pro-democratieorganisatie, de Social Democrats League, aan dat zij haar activiteiten zou staken wegens aanzienlijke politieke druk. Bestaande leiders van de Democratische Partij, zoals Wu Chi-wai, Albert Ho, Helena Wong en Lam Cheuk-ting, zijn onder de nationale veiligheidswet van 2020 opgesloten of vastgehouden. Deze wet, geïntroduceerd als reactie op de massale protesten een jaar eerder, wordt door veel buitenlandse regeringen bekritiseerd omdat ze wordt gebruikt om dissidenten en individuele vrijheden aan banden te leggen.
Chinese autoriteiten stellen dat geen enkele vrijheid onbegrensd is en dat de nationale veiligheidswet de stabiliteit in Hongkong heeft hervormd, terwijl critici blijven wijzen op het afnemen van politieke vrijheden en het toenemende aantal arrestaties in de stad.
