Een vernieuwd voorstel voor vredesbesprekingen
Oekraïne heeft de Verenigde Staten een vernieuwd voorstel gepresenteerd met een raamwerk van twintig punten om het conflict met Rusland te beëindigen, zo verklaarde president Volodymyr Zelenskyy op donderdag. Hij benadrukte dat het onderwerp van territoriale concessies nog altijd een groot struikelblok vormt tijdens de onderhandelingen.
Een alternatief voor territoriale concessies
Bij een persconferentie in Kiev legde Zelenskyy uit dat de Verenigde Staten een compromis aanbieden: de creatie van een “vrije economische zone” in de door Oekraïne gecontroleerde gebieden van de oostelijke Donbas-regio. Rusland heeft geëist dat Oekraïne hier territorium afstaat.
Volgens Zelenskyy interpreteren de Russen deze zone als een terugtrekking van Oekraïense troepen uit de regio Donetsk. Het voorstel zou inhouden dat Russische troepen niet de toegang krijgen tot dit deel van de regio, hoewel nog niet duidelijk is wie er governance zal uitoefenen. Rusland noemt het gebied een “demilitarized zone”.
Standpunten en referenda
Zelenskyy gaf aan dat er nog geen voldoende consensus bestaat over de kwestie van landtoekenningen en dat Oekraïners hierover in een referendum zouden moeten stemmen.
In de meest recente pogingen tot diplomatieke bemiddeling probeert Kiev een evenwicht te vinden tussen een 28-punten plan dat door de VS wordt gesteund en dat aanvankelijk als te gunstig voor Moskou werd gezien.
Territoriale afspraken en voormalige frontlijnen
De president meldde dat de terugtrekking van Rusland uit delen van de noordoostelijke regio’s Kharkiv en Sumy, evenals uit de zuidoostelijke regio Dnipropetrovsk, onderdeel van de onderhandelingstafel is. Daarnaast worden de contactlijnen in de deels bezette gebieden Zaporizhzhia en Cherson in het zuiden voorlopig bevroren.
Gezamenlijk beheer en strategische belangen
Er werd ook een voorstel gedaan voor mogelijk gezamenlijk beheer van de Zeezucht- en kerncentrale in Zaporizhzhia, het grootste plant in Europa dat momenteel onder Russische controle staat. Rusland wil de controle over de nucleaire faciliteit behouden.
Druk vanuit de Verenigde Staten en deadline
Oekraïne staat onder toenemende druk van de VS om snel tot een overeenkomst met Rusland te komen, vooral vanwege de recente versnelde Russische geopende fronten en de hernieuwde aanvallen op Oekraïense energie-infrastructuur.
Na berichten dat voormalig president Donald Trump een kerstdeadline had gesteld voor Oekraïne om het vredesvoorstel te accepteren, verklaarde Zelenskyy dat Washington geen strikte tijdlijn heeft opgelegd. “Ik denk dat ze echt wilden, of misschien nog willen, dat we voor Kerstmis duidelijkheid hebben over de positie van ons bij dit akkoord,” aldus Zelenskyy.
Vervolgbestanden en aanvullende documenten
Naast het hoofdraamwerk van twintig punten zal het vredesplan ook aparte documenten omvatten over veiligheidswaarborgen en over de wederopbouw van door de oorlog getroffen steden in Oekraïne. Oekraïne, dat zich eerder door veiligheidsgaranties van bondgenoten in de steek gelaten voelt, dringt erop aan dat deze garanties door het parlement worden geratificeerd.
In gesprekken met onder andere minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, minister van Defensie Pete Hegseth en de speciale gezant van het Witte Huis Steve Witkoff, benadrukte Zelenskyy dat er een diepgaand gesprek plaatsvond over deze kwesties.
Ook wil Oekraïne na afloop van de gevechten een militair krachtig blijven handhaven. Volgens recent rapportageproeven stelt het nieuwste ontwerp voor de legersterkte op 800.000, wat hoger is dan in het eerste voorstel.
