Een zeldzame samenkomst op de plaats van het Nicaense Concilie
Iznik, Turkije — Vrijdag assembleerden paus Leo XIV, orthodoxe patriarchen en oecumenische leiders op een historische locatie in Turkije om een belangrijke gebeurtenis in de christelijke geschiedenis te herdenken. Ze verzamelden zich bij het meer van Iznik, de plek waar in het jaar 325 het Concilie van Nicaea plaatsvond. Tijdens deze bijeenkomst werden gebeden voor een hereniging van christenen, een doel dat al eeuwenlang wordt nagestreefd.
Paus Leo vloog per helikopter vanuit Istanbul naar Iznik, juist nadat de oproep tot gebed uit een nabijgelegen moskee klonk. Zijn aanwezigheid vormde de hoofdelement van zijn bezoek aan Turkije en werd aangegrepen om de 1.700e verjaardag van het Nicaense Concilie te herdenken, een gebeurtenis die tot op vandaag invloed heeft op de christelijke gemeenschap wereldwijd.
De betekenis van het Nicaense Credo in een verdeeld christendom
Toen het concilie plaatsvond, waren de Oosterse en Westerse kerken nog verenigd. Dit veranderde echter in 1054, bij de grote scheuring, die vooral werd veroorzaakt door meningsverschillen over de superioriteit van de paus. Desondanks blijven het Katholieke, orthodoxe en de meeste protestantse kerken het Nicaense Credo accepteren. Dit geloofsartikel vormt Vandaag nog steeds een fundamenteel element binnen het christendom en wordt door miljoenen wereldwijd gereciteerd.
Het vieren van deze oorsprong op de plek waar het is ontstaan, met leiders van zowel de katholieke als orthodoxe kerken en andere christenen, markeerde een belangrijke historische stap in de langdurige poging om alle christenen te herenigen.
Een gebed voor eenheid in Iznik
Bij de opgravingen van de oude Basiliek van Sint Neofytus op de oevers van het meer van Iznik hielden de leiders een gebedsdienst. Tijdens deze ceremonie werden afwisselend katholieke en orthodoxe hymnes gezongen.
De fundamenten van de basiliek, die recent sindsdien door de dalende waterstand van het meer waren blootgelegd, worden vermoedelijk gelegd op de locatie van een eerdere kerk die 1700 jaar geleden het concilie herbergde.
Het gezelschap bestond onder andere uit Bartholomeus, de spirituele leider van de orthodoxe christenen wereldwijd. Daarnaast waren priesters en bisschoppen uit orthodoxe Grieks-orthodoxe, Syrische, Coptische, Malankarese, Armeense, protestantse en anglicaanse kerken aanwezig. Paus Leo en Bartholomeus vormden een processie die over een verhoogde promenade liep, die uitkeek over de ruïnes.
Paus Leo verklaarde vooraf dat het Credo niet slechts een doctrinal formule was, maar de kern van het christelijk geloof zelf.
Volgens Leo is het credo een organisch ontwikkelend onderdeel van het geloof, dat hieruit meer volledig tot uiting komt en de essentie van het christelijk vertrouwen nader bepaalt.
Een korte protestactie voorafgaand aan de katholieke paus
Als minderheid in het overwegend Soennitisch islamitische Turkije, kwam er voorafgaand aan de gebedsdienst in Iznik een korte protestactie. ongeveer twintig leden van een kleine Turkse islamitische partij verzamelden zich om te protesteren tegen het bezoek. Ze vreesden dat de gebeurtenis de soevereiniteit en nationale identiteit van Turkije zou bedreigen.
Onder politiebegeleiding las Mehmet Kaygusuz, lid van de Partij voor het Nieuwe Welzijn, een verklaring uit waarin hij een ‘Vaticaanse-achtige Griekse-Orthodoxe staat’ in Turkije aan de orde stelde. Het protest verliep vreedzaam en kort daarna keerden de betogers terug huiswaarts.
Paus Leo’s boodschap van vrede en terugkeer naar de kerk
Paus Leo arriveerde op donderdag in Turkije, waar hij een boodschap van vrede uitstraalde tijdens een ontmoeting met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij benadrukte dat de kracht van de Kerk voortkomt uit haar kleinheid en de aanwezigheid van migranten en vluchtelingen, die de kerk voor de uitdaging stellen om deze groepen te verwelkomen en te ondersteunen.
Bij aankomst in de kathedraal van de Heilige Geest werd hij ontvangen met luid gejuich en de aanmoedigingen “Papa Leo” en “Viva il Papa”. Later bezocht hij de orde van de Kleine Zusters van de Armen, die een tehuis voor leeftijdsgenoten in Istanbul runnen.
Sister Margret beschreef de toon van de paus als eenvoudig en gemakkelijk thuis voelen. Haar woorden reflecteerden de rust en genegenheid die de paus uitstraalde tijdens zijn bezoek.
Toekomstige plannen tijdens het bezoek en verdere reizen
Op zaterdag houdt paus Leo vast aan zijn oecumenische doelstellingen door onder andere een ontmoeting te hebben met patriarch Bartholomeus en andere christelijke leiders. Hij zal daarnaast de Sultan Ahmed Moskee bezoeken, beter bekend als de Blauwe Moskee, en een late middagmissivecelebratie houden in de Volkswagen Arena van Istanbul.
Het vervolg van de reis voert hem zondag naar Libanon, waar de trip wordt afgerond. Dit markeert het einde van zijn eerste officiële reis naar Turkije, en het tweede en laatste deel van zijn wereldtournee.
