De spotvogel van de geschiedenisboeken krijgt eerherstel. Uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in het Zoological Journal of the Linnean Society, blijkt namelijk dat de beruchte uitgestorven dodo helemaal niet zo sloom en onnozel was als jarenlang gedacht. Sterker nog: evolutiebiologen noemen de vogel nu zelfs ‘uitzonderlijk krachtig’.
Dus: was de dodo echt dat domme, trage beestje waar men altijd grappen over maakt? De schaarse ooggetuigenverslagen uit de 17e eeuw vertellen juist over een levendige, snelle bosvogel – veel energie, altijd in beweging. Professor Mark Young (University of Southampton) stelt in het onderzoek: “De levende dodo die men kort heeft beschreven, was dol op zijn bos. Eerder een atleet dan een slome duikelaar.”
De eerste door mensen veroorzaakte uitsterving
De dodo groeit uit tot symbool. Toen Nederlandse kolonisten in 1598 voet zetten op Mauritius, stuitten ze op deze opmerkelijke vogel. Het duurde maar 70 jaar — en rond 1662 zag men de laatste dodo ooit. Volgens het Oxford University Museum of Natural History is het de eerste dierlijke extinctie die door mensen is waargenomen.
Hoe kreeg de dodo zo’n slechte reputatie?
Waarom wordt met ‘dodo’ vandaag nog altijd onkunde bedoeld? Lange tijd dacht men dat de 1 meter grote, 20 kilo zware vogel evolutionair lui was door het ontbreken van roofdieren: hij hoefde nergens voor te vluchten, werd ‘dom’ genoemd, had zogezegd niets omhanden. Dodo’s werden dan ook makkelijk prooi voor hongerige kolonisten. Deze ogenschijnlijke naïviteit kostte de hele soort het leven.
Mythes rond de dodo doorgeprikt
Nieuwe analyse van beenderen – én het kritisch doorlichten van oude fabeltjes – leverde een verrassend beeld op. Zo werd de dodo samen met de Rodrigues solitaire, een soortgenoot op het nabijgelegen Rodrigues, opnieuw ingedeeld bij de duivenfamilie (ja, u leest het goed: de dodo is een verre neef van de stadsduif).
Nieuwe inzichten: kracht in plaats van onnozelheid
Wat bleek uit het nieuwe onderzoek vooral? Het peesmechanisme waarmee de dodo zijn tenen sloot was uitzonderlijk sterk, iets wat je doorgaans vindt bij moderne klimmers en hardlopers onder de vogels – aldus medeonderzoeker Neil Gostling. Met andere woorden: de dodo was perfect aangepast aan zijn unieke leefomgeving. Niet het domme slachtoffer dus, maar evolutionair gezien een succesnummer, tot de mens kwam.
Krijgt de dodo een tweede kans?
Het klinkt bijna als sciencefiction: biotechnoloog Colossal Biosciences werkt anno 2025 aan het terugbrengen van de dodo — diezelfde vogel uit de oude VOC-verhalen. Waarom? Het herstel van het ecologisch evenwicht op Mauritius. Wie weet zijn de bossen daar over een paar jaar niet alleen het domein van maki’s, maar keert de dodo echt terug.
- Wist u dat? De Haagse dierentuin had ooit een dodo in haar logo, puur uit solidariteit met deze onbegrepen vogel.
- In sommige Rotterdamse cafés hangt stiekem een opgezette dodo aan het plafond — nep, uiteraard.
De moraal: onderschat nooit een icoon uit onze geschiedenis. Soms blijkt ‘sufferd’ gewoon een overlever – tot de mens de regels verandert.
