De kernpunten van het nieuwe fiscale plan
Het regeringsbeleid van het Verenigd Koninkrijk, geleid door de centrum-linkse Partij van de Arbeid, heeft deze week de aandacht getrokken door een budget dat vooral gericht is op het verhogen van belastingen. Het doel van dit beleid is om de economische groei te stimuleren door een stabiel schuldbeeld te creëren, kinderarmoede te verminderen en de kosten van het levensonderhoud te verzachten. Desondanks werd een belangrijk deel van de details van het plan slechts een halfuur voor de officiële presentatie gelekt, wat wijst op de chaos die momenteel heerst binnen de regering.
Politieke beloftes en tegenstrijdigheden
De regering, die in juli 2024 werd verkozen met een grote meerderheid, had zich verbonden om de belasting op inkomen voor werkende mensen niet te verhogen. Toch bevat het nieuwe budget maatregelen die samen ongeveer 26 miljard pond ($34 miljard) aan belastingverhogingen omvatten. Deze verhogingen zijn vooral bedoeld om een buffer op te bouwen voor mogelijke toekomstige schokken. Minister Rachel Reeves erkende dat deze maatregel de oorspronkelijke belofte van de regering doorbreekt en critici waarschuwen dat dit de politieke spanningen verder kan verhogen.
Reeves stelde echter dat er geen alternatief plan bestond dat eerlijker was voor de werkende bevolking. Volgens haar waren de gekozen maatregelen de juiste opties voor een eerlijker, sterker en meer veilig Verenigd Koninkrijk.
Belangrijkste belastingmaatregelen
De grootste verandering betreft het tijdelijk vastzetten van de drempels voor de verschillende inkomensbelastingtarieven. Deze maatregelen blijven van kracht tot 2028, wat betekent dat met stijgende lonen meer mensen in hogere belastingcategorieën terechtkomen.
Verder werden onder andere het zogenaamde ‘mansion tax’ ingevoerd voor onroerend goed boven de 2 miljoen pond ($2,6 miljoen), wijzigingen aangebracht in de vennootschapswinstbelasting, hogere gokbelastingen, een nieuwe belasting op elektrisch rijden, en een verlaging van belastingvrijgestelde bijdragen voor particuliere pensioenregelingen.
Sociale en huishoudelijke maatregelen
Met het oog op populariteit onder de parlementariërs van de Partij van de Arbeid heeft Reeves ook een restrictie op uitkeringen voor gezinnen met meer dan twee kinderen afgeschaft. Daarnaast kondigde zij verschillende maatregelen aan om de financiële druk op huishoudens te verlichten, zoals het bevriezen van de spoorprijs en het verlagen van heffingen op energierekeningen.
Vergelijking met eerdere budgetten
Op het eerste gezicht lijkt het nieuwe budget sterk op dat van iets meer dan een jaar geleden, ondanks Reeves’ verklaring dat dit haar enige grote belastingverhogende budget zou zijn voor de parlementaire periode tot 2029. Echter, de economische situatie van het Verenigd Koninkrijk, dat de zesde economie ter wereld is, is niet optimaal. Kritieken richten zich vooral op de beslissing van Reeves vorig jaar om belastingen op bedrijfswinsten te verhogen, wat mogelijk de economische groei heeft afgeremd.
Hoewel sommige tekenen van herstel zichtbaar waren in de eerste helft van het jaar, vooral omdat het land in die periode de snelste groei vertoonde onder de G7-landen, is de groei sindsdien weer afgenomen.
Economische uitdagingen en de erfenis van crisis
De terugval van de economie is onderdeel van een patroon dat al sinds de financiële crisis van 2008-2009 gaande is. Als de economie sindsdien op pre-crisisniveau was gebleven, zou het bijna 25% groter zijn geweest dan nu. Dit betekent een aanzienlijk verlies aan economische activiteit en belastingopbrengsten voor de schatkist.
Bovendien heeft de langdurige crisis niet alleen geleid tot verminderde overheidsinkomsten, maar werd de financiën van het land verder onder druk gezet door de COVID-19-pandemie, het conflict tussen Rusland en Oekraïne, en de handelstarieven opgelegd door de Verenigde Staten onder voormalig president Donald Trump. De Brexit draait eveneens als een lastzware erfenis sinds de uittreding uit de Europese Unie in 2020, waardoor tientallen miljarden aan waarde verloren gingen.
De economische context en politieke implicaties
Naast de economische problemen moet Reeves ook rekening houden met haar publieke uitgaven, waaronder dure maatregelen om de hoge inflatie te beteugelen. Dit omvat onder meer het compenseren van omstreden plannen voor bezuinigingen op sociale voorzieningen. Volgens Helen Miller, directeur van het Institute for Fiscal Studies, heeft Reeves terecht haar buffer vergroot tot 22 miljard pond, wat een essentieel instrument is om de impact van economische turbulentie te beperken.
Onverwachte uitgelekte informatie en de reactie van instanties
Gedurende de afgelopen weken speelde er achter de schermen een chaotisch politiek toneel, met diverse contradictorische boodschappen van de regering. De onthulling van het budget voorafgaand aan de bekendmaking door Reeves had de situatie verder verergerd. De onafhankelijke instantie Office for Budget Responsibility (OBR) bracht half een uur voor de presentatie een uitgebreide fiscale prognose naar buiten, wat Reeves als een ‘ernstige fout’ bestempelde. De OBR stelde dat een technische storing de oorzaak was van de lek.
Toekomstige belastingverhogingen en economische vooruitzichten
De algemene lijn van het budget blijft hetzelfde als in het eerste budget van Reeves, dat zij eerder afschreef als de enige grote belastingverhoging tijdens deze parlementaire termijn. Echter, de economische situatie van het Verenigd Koninkrijk, dat de zesde economie wereldwijd is, is niet zo gunstig als gehoopt.
Volgens econoom Peter Arnold van EY UK moet de minister van Financiën een delicate balans vinden tussen het tonen van fiscale stabiliteit en het stimuleren van groei. De voortdurende economische tegenslagen en de onzekere toekomst vormen een complexe uitdaging voor de regering en de partijleiding.
Het politieke landschap en de toekomst van de regering
De budgetvoorstellen spelen een belangrijke rol in de politieke arena, vooral omdat de volgende verkiezingen pas in 2029 worden gehouden. De regering hoopt dat haar economische maatregelen de groei zullen stimuleren en de financiële druk zullen verlichten. Tegelijkertijd ontbreken er geen kritieken: oppositieleider Kemi Badenoch van de conservatieve partij beschuldigde de regering van het belasten van werkenden om populistische uitkeringen te kunnen financieren, en riep Reeves op te abdisseren.
