Introductie van de nieuwe wet en de reacties
Australië heeft onlangs een nieuwe wet geïntroduceerd die het onder de 16-jarige verbiedt om gebruik te maken van de drie belangrijkste sociale mediaplatforms. Deze wet, die recent van kracht is geworden, wordt gezien als een van de meest ambitieuze initiatieven ter wereld om de online veiligheid van jongeren te verbeteren. Hoewel de invoering gepaard ging met enige onrust en kritiek, benadrukken voorstanders dat de maatregel levens kan redden.
De kern van de wet en de uitvoering
De regelgeving verplicht tien grote platforms, waaronder TikTok, Meta’s Instagram en Alphabet’s YouTube, om toezicht te houden op de leeftijd van hun gebruikers. Overtredingen kunnen leiden tot boetes tot 49,5 miljoen Australische dollar (ongeveer 33 miljoen dollar). Het ministerie van communicatie heeft aangegeven dat het enige tijd zal vergen voordat alle platforms adequaat kunnen voldoen aan de nieuwe eisen.
Volgens Australische overheidssprekenden zal de eSafety-commissie de platforms vragen om rapportages te verstrekken over het aantal accounts van gebruikers onder de 16 in de dagen voor en na de implementatie van de wet.
Reacties van sociale media en internationale observanten
Meta uitte haar bezwaar tegen de wet, onder meer vanwege zorgen dat jongeren hierdoor naar minder gereguleerde online gebieden worden geleid en dat naleving moeilijk zal zijn. Andere platforms zoals TikTok, Snapchat, X (voorheen Twitter), Twitch, Reddit en Kick gaven aan vooralsnog geen commentaar te willen geven op de invoering.
De wet kreeg wereldwijd aandacht; onder andere de Amerikaanse senator Josh Hawley en de Franse, Deense en Maleisische overheden hebben zich positief uitgelaten over het Australische voorbeeld. Een aantal van deze landen overwegen soortgelijke regelgeving toe te passen.
De maatschappelijke discussie en kritiek
De maatregel heeft geleid tot hevige reacties van diverse belanghebbenden. Psycholoog Jonathan Haidt, bekend van zijn boek “The Anxious Generation”, prees de aanpak op X en stelde dat dergelijke regelgeving niet op zichzelf kan staan.
Ook UNICEF waarschuwde dat het verbod mogelijk kinderen ertoe zou kunnen bewegen om zich te richten op minder gereguleerde delen van het internet en benadrukte dat het niet de vervanger kan zijn voor betere platformontwerpen en moderatie.
Impact en gedrag van jongeren en platforms
Voorafgaand aan de invoering van de wet steeg de interesse in het gebruik van VPN’s aanzienlijk. Volgens gegevens van Google zag Windscribe, een gratis VPN-aanbieder, een toename van 400% in Australië binnen 24 uur na de start van de wet. Andere providers, zoals hide.me, rapporteerden een stijging van 65% in het aantal bezoeken uit Australië in de dagen vooraf.
Ondanks dat alle platforms bezwaar hadden tegen de wet, beloofden enkele dat zij zich aan de regelgeving zullen houden zodra deze in werking treedt. Sommige platforms, zoals Lemon8 van ByteDance (Tencent), hebben inmiddels bepaalde restricties aangebracht, zoals een minimumleeftijd van 16 jaar. Yope, een foto-sharing app, meldt een snelle groei van gebruikers in Australië, waarvan de helft ouder is dan 16 jaar.
De bedrijven benadrukken dat zij zichzelf beschouwen als privé-berichtenservices en niet als sociale netwerken, hetgeen voor sommige niet helemaal overeenkomt met de inhoud en functies van hun platforms.

