Wist u dat de legendarische Vlad III van Walachije – beter bekend als Vlad de Spietser, de vermeende inspiratiebron voor Bram Stokers beroemde Dracula – misschien letterlijk bloed heeft gehuild? Jawel, recent wetenschappelijk onderzoek uit 2025 brengt een bizar feit aan het licht dat zelfs doorgewinterde vampierfans zal verbazen.
Uniek onderzoek naar eeuwenoude brieven uit Transsylvanië
Een team onderzoekers van de Italiaanse Universiteit van Catania kreeg drie authentieke brieven uit handen, geschreven door Vlad zelf in Transsylvanië, respectievelijk in 1457 en 1475. Vlad richtte zich hierin onder meer tot de stadsleiding van Sibiu over belastingzaken en andere bestuurlijke knelpunten — geen alledaagse post, dat moge duidelijk zijn.
Proteïnen op sporenjacht: wetenschap zonder schade
Met een ingenieuze en niet-destructieve techniek (ethylene-vinylacetaat, voor de kenners) wisten de onderzoekers microdeeltjes proteïnen en peptidefragmenten uit het antieke papier te isoleren, zónder de brieven te beschadigen. Een huzarenstukje – vergelijk het met CSI, maar dan in de archieven van een Roemeense bibliotheek.
- Uit meer dan honderd menselijke peptiden konden wetenschappers belangrijke inzichten halen.
- Drie unieke stoffen in de brief van 1475 zijn kenmerkend voor menselijke oog en traanvocht-eiwitten.
Bloedtranen en zeldzame aandoeningen
Deze ontdekkingen wijzen mogelijk op ‘haemolacria’ – een zeldzame aandoening waarbij iemand tranen vermengt met bloed. Niet alleen klinkt het als een moderne horrorfilm, maar het versterkt ook de mythe rondom Vlad en zijn connectie met de fictieve Dracula.
“Al kun je aan één proteômisch onderzoek nog geen definitieve historische conclusies verbinden, kunnen deze resultaten erop duiden dat Vlad echt ‘bloed heeft gehuild’,” aldus de onderzoekers in het gerenommeerde tijdschrift Analytical Chemistry.
Bovendien wijzen andere gevonden eiwitten op een genetische stoornis, ciliopathie, die organen en cellen aantast. Vlad had volgens de analyse dus mogelijk een breed scala aan gezondheidsproblemen. Zelfs ontstekingen in luchtwegen en huid kwamen als sporen naar voren.
Wie was Vlad écht? Held, tyran, of allebei?
Vlad III (1431-1476) leidde Walachije in de 15e eeuw, in de regio die tegenwoordig Roemenië heet. In de Nederlandse volksmond kennen we hem vooral als de sadistische vorst die tegenstanders op een paal liet spietsen. Maar in Roemenië — en stiekem ook onder enkele geschiedenisliefhebbers in Groningen en Utrecht — geldt hij als vastberaden verdediger tegen Ottomaanse invasies.
Kritische noot: is bloed nog wel van Vlad?
Stanley Stepanic, hoogleraar slavistiek en vampierfolklore in Virginia, blijft overigens sceptisch. Volgens hem is het best mogelijk dat andere mensen in de loop van ruim 500 jaar hun biologische sporen op de brieven achterlieten — in een tijd zonder postzegels raakt iedereen zo’n brief wel aan. Honderd procent zekerheid dat de eiwitten van Vlad zelf zijn, is er simpelweg niet.
De onderzoekers erkennen deze onzekerheid, maar wijzen erop dat de oudste, diep in het papier vastzittende eiwitten waarschijnlijk toch van de oorspronkelijke schrijver stammen.
Wat kunnen we hiervan leren?
- Wetenschap combineert historie en technologie op verrassende manieren.
- Zelfs legendes blijken menselijk – met echte ziektes en kwetsbaarheden.
- Het echte verhaal over Vlad en zijn ‘bloedtranen’ blijft prikkelen en zorgt voor stof tot gesprek in het café, het park of op Leidens universiteitsterrein.
Dus, mocht u een keer walnoten kopen bij de Albert Heijn in Drenthe en bloedrode tranen krijgen vanwege de prijzen — bedenk: zelfs Vlad Dracula overkwam het wellicht, lang voordat hij een vampier werd in ons collectieve geheugen.
