Geweld langs de grens en civiele slachtoffers
In de nachtelijke uren vond er een schermutseling plaats tussen de Afghaanse troepen en Pakistaanse strijdkrachten langs de streng gecontroleerde grenslijn tussen de twee landen. Dit incident resulteerde in de dood van vijf Afghaanse burgers en verwondingen voor vijf anderen. Aan Pakistaanse zijde raakten eveneens drie burgers gewond, aldus officials uit beide landen op zaterdag. De betrokken partijen wijzen elkaars acties aan als oorzaak van de gevechten, wat volgens hen het overtreden van een fragiele wapenstilstand van twee maanden betekent.
De slachtoffers in de grensregio nabij Spin Boldak, een stad in de provincie Kandahar in het zuiden van Afghanistan, omvatten onder meer drie kinderen en een vrouw, meldt Ali Mohammad Haqmal, hoofd van de informatieafdeling van het district Spin Boldak. Lokale autoriteiten in Pakistan bevestigen dat drie personen, waaronder een vrouw, tijdens het incident gewond raakten door het vuur en de kanonslag afkomstig uit Afghanistan. De gevechten duurden tot in de vroege ochtenduren van zaterdag.
Context en achtergrond van de escalatie
De spanning tussen de twee buurlanden is toegenomen sinds oktober, nadat aan beide zijden tientallen slachtoffers vielen onder soldaten, burgers en vermoedelijke militanten tijdens gewelddadige grensconflicten. Honderden anderen raakten gewond. De escalatie werd verzameld na explosies in Kabul op 9 oktober, waarvan de Taliban-regering Pakistan de schuld gaf en tegen Iran beloofde vergelding te nemen. Recentere conflicten worden gekenmerkt door de ernstigste confrontaties in jaren, ondanks een in oktober ingezette wapenstilstand, die tot nu toe grotendeels standhoudt maar nog geen definitief vredesakkoord heeft opgeleverd.
Pakistan heeft herhaaldelijk te maken gehad met aanslagen door militante groepen binnen haar grenzen. De Pakistan Taliban, ook wel bekend als Tehrik-e-Taliban Pakistan (TTP), wordt vaak verantwoordelijk gesteld voor een groot deel van deze aanvallen. Hoewel de TTP een aparte organisatie is, heeft deze nauwe banden met de Afghan Taliban. Veel van haar strijders zouden sinds de machtsovername van de Taliban in Afghanistan in 2021 onderdak vinden in het buurland, hetgeen de diplomatieke situatie verder bemoeilijkt.
De rol van de recente grensgevechten en politieke reacties
Beide landen beschuldigen elkaar van het uitlokken van de schermutselingen. Haqmal verklaarde dat de Afghanen niet reageerden op het begin van het Pakistaanse vuur en dat de gevechten binnen een uur stopten nadat de Afghanen terugschooten. Het Pakistaanse antwoord zou echter blijven doorgaan tot de ochtend. Een lokale Pakistaanse politiefunctionaris, Mohhamad Sadiq, beweert dat het vuur begon vanaf de Afghaanse zijde en dat Pakistaanse troepen terugvuurden bij de grensovergang in Chaman, een belangrijke doorvoerroute.
Dit incident volgt op de beslissing van Pakistan om de Verenigde Naties toe te laten hulpgoederen via de grensovergangen in Chaman en Torkham te sturen, die de afgelopen twee maanden grotendeels waren gesloten vanwege toenemende spanningen. Volgens Abidullah Farooqi, woordvoerder van de Afghaanse grenspolitie, gooiden Pakistaanse troepen op vrijdagavond een handgranaat in het Spin Boldak-gebied aan Afghanistische zijde, wat aanleiding gaf tot een reactie. Hij benadrukte dat Afghanistan vastbesloten blijft de wapenstilstand te handhaven.
Tevens vermoedt de Pakistaanse regering dat de aanval operationeel was uit naam van de Taliban in Afghanistan. Mosharraf Zaidi, woordvoerder van de Pakistaanse premier Shehbaz Sharif, meldde dat eerder die avond de Taliban-regering in Afghanistan zonder provocatie vuur had geopend langs de grens bij Chaman. Hij voegde eraan toe dat de Pakistaanse strijdkrachten alert blijven en zich inzetten voor de territoriale integriteit en de veiligheid van de burgers.
Naast de grensconflicten heeft het Pakistaanse leger zaterdag aangekondigd dat het tijdens twee operaties in de provincies Khyber Pakhtunkhwa, in het noorden van Pakistan, negen Taliban-strijders heeft gedood. Deze operaties, gebaseerd op inlichtingen, vonden plaats in de districtsgebieden van Tank en Lakki Marwat, direct grenzend aan Afghanistan, en vormen onderdeel van een groter offensief tegen militante groepen in het land.
