Misschien dacht u dat het gedoe over de duim omhoog-emoji het toppunt was van generatieverschillen, maar Gen Z heeft een nieuwe ‘no-go’ ontdekt: het scrollen op je telefoon met de wijsvinger.
Jongeren geboren tussen 1997 en 2012 grijpen hun kans om zich te onderscheiden, en dat gaat zelfs zo ver dat de wijsvinger officieel uit de gratie is geraakt — tenminste, als het aan de Zoomers ligt.
Uit een recent landelijk onderzoek van Candy Crush onder Nederlanders blijkt: liefst 80% van de Gen Z’ers gebruikt uitsluitend hun duim bij het scrollen, terwijl boomers (geboren 1946-1964) nog massaal vasthouden aan de wijsvinger. Ik zag vorige week in de sprinter naar Almere zelfs iemand om zich heen kijken voordat ‘ie z’n scherm aanraakte — het leeft écht.
Scrollen: duim of wijsvinger?
Voor millennials (1981-1996) is het beeld gemengd: 65% duim, de rest twijfelt blijkbaar nog of ze zich aansluiten bij team duim of team wijsvinger. Maar waarom is dat vingertje zo gevoelig geworden?
- Sociale memes en grapjes — Boomer-memes laten mensen zien die ‘als een dinosaurus’ met de wijsvinger hun hele telefoon bedienen.
- Publieke schaamte — 4 op de 10 Gen Z’ers zeggen zich íets ongemakkelijk te voelen als ze in het openbaar met de wijsvinger scrollen of gamen.
- Imago — Niemand wil ‘ouderwets’ overkomen in de groep, zeker niet op plekken als stations of in de Jumbo.
Trots op hun wijsvinger
Boomers trekken zich er weinig van aan — 61% zweert bij hun wijsvinger en wil die gewoon blijven gebruiken. Of het nou op het terras bij De Drie Gezusters is of in de wachtkamer bij de huisarts — gemak gaat boven alles.
Een generatiekloof in de hand
36% van de ondervraagden vindt trouwens dat het niet eerlijk is om boomers te bespotten om hun scroll-houding. Millennials staan er middenin: 41% overweegt zelfs om over te stappen naar de duim vanwege sociale druk — flexibel als altijd, alsof we in 2025 nog ergens ‘tussenin’ horen.
Culturele verklaring: waarom scrollen we zoals we doen?
Volgens futurologe Rhiannon Jones is het verschil makkelijk te verklaren: jongere generaties groeiden op met technologie — snelle smartphones, kleinere schermen en alles met één hand doen, liefst terwijl je koffie haalt bij CoffeeCompany.
“Kijk, technologie ontwikkelt zich razendsnel,” zegt Jones. “Wie opgroeit met mobiele apparaten, gebruikt hun duim intuïtiever, vooral omdat dat handiger is als je veel scrolt met één hand. Ouderen zijn ooit begonnen met muis en toetsenbord — dat merk je.”
Niet de eerste ‘cancel’
Het fenomeen is trouwens niet uniek. In 2022 werd de duim omhoog-emoji al als ‘passief-agressief’ bestempeld door Gen Z, net als het overmatig gebruik van de smiley. Nieuwe vormen van communicatie leveren nu eenmaal onverwachte etiquette-regels op.
Werken met Gen Z: meer dan alleen vinger-etiquette
Onlangs bleek uit onderzoek: Gen Z wordt gezien als de generatie die het moeilijkst is om mee samen te werken — deels door hun gevoeligheid voor taalgebruik. Sommige leidinggevenden voelen zich zelfs regelmatig onzeker over ‘wat je nog mag zeggen’. Er is zoiets als ‘gecanceld worden’ — zelfs op de werkvloer bij lokale bedrijven als Coolblue of AFAS.
En sociale media zijn niet het enige terrein waar Gen Z nieuwe regels bepaalt — ze slaan bijvoorbeeld ook vaker de vrijdagmiddagborrel over. Werk-privébalans en mentale gezondheid komen voorop. Het ‘even een biertje na het werk’ is lang niet meer standaard; vaker hoor je: “Nee, vanavond liever niet, moet morgen fit zijn.”
Praktische tips: in welk team zit ú?
- Test uzelf: grijpt u onbewust naar de wijsvinger of de duim?
- Kijk eens om u heen in de trein of op kantoor — ziet u ‘team duim’ of ‘team wijsvinger’?
- Probeer eens bewust te wisselen en merk het verschil: anders scrollen voelt soms gek, maar wie weet heeft u zo minder last van RSI.
- En tot slot: geniet van de verschillen, want hoe u ook scrolt — het zegt meer over uw generatie dan u denkt.
