Deense wetenschappers slaan alarm: op de bekende krijtrotsen van Stevns — net iets meer dan een uurtje rijden van Kopenhagen — is onlangs één van de oudste vondsten van haaienbraaksel ooit gedaan. En die vangst? Al snel uitgeroepen tot nationaal erfgoed.
Braaksel dat geschiedenis schrijft
Het begon allemaal tijdens het Krijt, weet u wel — die tijdperk dat dino’s nog rondstruinden en Europa uit eilandjes bestond. Daar zwom een haai (of iets dat daarop leek) die zich stortte op een maaltijd van zeelelies. Lekker? Niet echt. “Ze bestaan bijna helemaal uit skelet, er valt nauwelijks wat te eten,” legt dr. Jesper Milàn uit, hoofdconservator bij GeoMuseum Faxe, waar het fossiele braaksel binnenkort te bewonderen is.
Dat de haai het meeste weer uitspuugde, klinkt logisch. Maar dat die spijsverteringspuinhoop tientallen miljoenen jaren bewaard bleef als regurgitaliet — de officiële term voor gefossiliseerd braaksel — blijft fascinerend. Voor wie zich afvraagt: zulk ‘braakfossiel’ is zeldzaam, maar niet uniek. In Duitsland is eentje gevonden die zelfs 150 miljoen jaar oud is.
Ontdekt door een gewone Deen
Het bijzondere stukje prehistorie werd eind vorig jaar door Peter Bennicke, een lokale fossielenzoeker, uit de witte kalk gekrabd. Op de Stevns Klint — sinds 2014 UNESCO Werelderfgoed en ook populair onder weekendwandelaars — struikelen mensen nogal eens over iets bijzonders, maar deze vondst spant de kroon.
Wat zat er allemaal in?
Nederlandse inzet was er trouwens ook: de Maastrichtse zeeleliespecialist John Jagt onderzocht het braaksel. Zijn conclusie? Het bestaat uit resten van twee verschillende soorten zeelelies, samengeklonterd tot één prehistorisch propje. “Vooral uit de onverteerbare skeletten,” meldt USA Today.
Wat leren we ervan?
Volgens experts biedt het bijzondere fossiel waardevolle inzichten. Het laat zien hoe het ecosysteem in het Krijt werkte, wat vissen aten — en blijkbaar vaak uitspuugden. Destijds lag Nederland regelmatig onder water, en wie weet wordt zo’n fossiel ooit aan onze eigen kust gevonden.
Het Deense ministerie heeft het fossiel direct tot ‘object van uitzonderlijk natuurlijk-historisch belang’ uitgeroepen — oftewel, het blijft eigendom van het land zelf, niet te koop, niet te exporteren. U vindt het straks in het GeoMuseum in Faxe. Zou het het beroemdste braaksel ter wereld zijn? Dr. Milàn denkt van wel.
Praktische tip voor amateurzoekers
- Plan eens een trip naar Stevns Klint — uw kans op een unieke vondst is klein, maar het uitzicht maakt álles goed.
- Neem altijd een klein schepje en een loep mee. U gelooft niet wat er tussen het witte krijt kan zitten.
- Check lokale musea voor recent gevonden fossielen uit de regio — sommige stukken liggen soms jaren in het depot.
Kleine extra weetje: regurgitalieten zeggen soms meer over het voedselweb dan botten of tanden — wie spuugt, verraadt wat hij at. Gek idee, toch?
