De gebeurtenis en de directe gevolgen
In de westelijke Mexicaanse staat Michoacán heeft een explosie buiten een politiebureau in de stad Coahuayana zaterdag ten minste drie mensen het leven gekost en zes anderen gewond geraakt. Volgens informatie van lokale en federale veiligheidsinstanties vond de explosie plaats op een centrale weg, toen een voertuig tot ontploffing kwam. De politie bevestigde dat de bestuurder ter plekke overleed, terwijl twee personen in het regionale ziekenhuis overleden. Daarnaast raakten zes andere personen gewond door de explosie.
Hector Zepeda, commandant van de lokale politie in Coahuayana, meldde dat de slachtoffers onder meer twee politieagenten van de gemeenschap waren. Hij gaf aan dat sommige lichamen in het gebied rond de explosie waren verspreid en dat de schade niet beperkt bleef tot het voertuig, want ook nabijgelegen gebouwen raakten beschadigd.
De reactie van de autoriteiten en de situatie ter plekke
In reactie op de aanval heeft het federale leger extra troepen naar de regio gestuurd. Zepeda verklaarde dat zij daardoor gestopt zijn met reguliere patrouilles terwijl de operationele inzet bezig was. De gemeenschapspolitie, bestaande uit burgers die nog altijd patroilleert in diverse landelijke gebieden, vormt een restant van de burgerwachten die meer dan tien jaar geleden gewapend optrad om lokale gemeenschappen tegen drugskartels te beschermen. Deze groepen werden later door de overheid genormaliseerd.
De regio rond Coahuayana ligt dicht bij de Stille Oceaan en grenst aan Colima, een kartellocatie dat wordt beheerd door het Jalisco New Generation Cartel (CJNG). Het gebied wordt door meerdere drugskartels, waaronder de beruchte groepen die door de Amerikaanse regering als terroristisch worden bestempeld, zoals CJNG, United Cartels en de Nieuwe Michoacánse Familie, geconfronteerd.
De bredere veiligheids- en criminaliteitssituatie
Volgens rapportages worden in de regio steeds meer explosieven gebruikt door criminele groepen. Deze worden ingezet via drones, ten minste 3.000 explosieve middelen werden vorig jaar in beslag genomen, een groot stijging ten opzichte van 160 in 2022. Dit jaar zijn er al meer dan 2.000 explosieven gevonden, aldus de lokale veiligheidsdienst. De explosieven worden onder meer gebruikt als mijnen of neergelaten langs wegen.
Michoacán is ook een belangrijke importeur van chemische grondstoffen voor synthetische drugs. In de afgelopen twee maanden zijn 17 drugslaboratoria door de Mexicaanse autoriteiten ontmanteld in de staat. Daarbij wordt tevens de lokale productie van avocado’s en limoenen benadrukt, waarvan veel wordt geëxporteerd naar de Verenigde Staten. De landbouwsector wordt al jaren door kartels onder druk gezet en geëxploiteerd.
Politieke context en recente maatregelen
De gouverneur van Michoacán, Alfredo Ramírez Bedolla, was op het moment van de explosie in Mexico-Stad, waar hij samen met president Claudia Sheinbaum de zevenjarige verjaardag van de machtsovername door de partij Morena vierde. Beide politici worden vanwege de verslechterende veiligheidssituatie in de staat bekritiseerd, vooral omdat gewapende strijd tussen meerdere kartels de lokale bevolking terroriseert en territoriumstrijders bloeien.
Na de recente geweldsincidenten heeft de regering extra troepen ingezet. Zo stuurde Sheinbaum vorige maand 2.000 soldaten naar Michoacán, bovenop de bestaande 4.300 permanente militairen en 4.000 in omliggende staten, vanwege de moorden op een uitgesproken vertegenwoordiger van de limoentelers en een populaire burgemeester die zich tegen de kartels had uitgesproken.
Het geweld en de aanwezigheid van gewapende groepen onderstrepen de complexiteit van de veiligheidssituatie in Michoacán, die zich concurrentieert met de legale economie en de belangen van criminele organisaties.
