Begin van het nieuwe geweld en de vermeende oorzaken
Het conflict tussen Cambodja en Thailand heeft zich dinsdag verderEscaleerde langs hun betwiste grens. Beide landen verklaarden dat ze niet van plan waren hun soevereiniteit op te geven. Elke partij beschuldigde de ander van het initiëren van het opnieuw uitbreken van de gevechten op maandag. Het was onduidelijk of de fragiele wapenstilstand, die in juli werd geregeld door president Donald Trump, nog kon worden gehandhaafd of hersteld.
Reacties van Cambodja en Thailand
Hun Sen, de invloedrijke voormalige leider van Cambodja, stelde dat zijn land 24 uur de tijd nam om de wapenstilstand te respecteren en evacuaties toe te staan, voordat het ’s nachts een tegenaanval lanceerde tegen de Thaise troepen. In een Facebook-bericht benadrukte hij dat Cambodja vrede nodig heeft, maar dat het gedwongen is om te reageren om zijn territorium te verdedigen. Volgens hem gaf de sterke bescherming van bunkers en de aanwezigheid van wapens Cambodjaanse krachten een voordeel in de verdediging tegen een ‘invaderend vijand’.
In Thailand meldden militaire autoriteiten dat er gevechten plaatsvonden in vijf provincies aan de grens. Een operatie onder leiding van de marine in de Trat-provincie was naar verwachting bijna afgelopen. Thaise verdedigingsofficieren bevestigden dat Cambodja gebruikmaakt van artillerie, raketwerper en drone-aanvallen met bommen op Thaise troepen.
Defensie en beschuldigingen
De Thaise minister van defensie stelde dat Thailand vastbesloten is zijn soevereiniteit en territoriale integriteit te verdedigen, en dat militaire maatregelen noodzakelijk zijn. Een woordvoerder, Rear Admiral Surasant Kongsiri, zei dat de situatie militaire acties vereiste en dat deze als zodanig werden uitgevoerd. De Cambodjaanse minister van defensie beschuldigde Thailand van ‘brutale en onwettige acties’, en meldde dat sinds maandag negen burgers waren gedood en 20 ernstig gewond raakten. Thaise officiële bronnen meldden dat drie soldaten bij de gevechten waren omgekomen en dat 29 personen gewond waren geraakt.
Politieke reacties en evacuaties
Hun Manet, de premier van Cambodja en zoon van Hun Sen, verklaarde dat Thailand niet de militaire kracht mag gebruiken om burgerdorpen aan te vallen onder het voorwendsel van het herstellen van zijn soevereiniteit. Beide landen meldden dat ze honderdduizenden mensen uit de grensgebieden hadden geëvacueerd.
Historische context en eerdere incidenten
Het conflict laaide op sinds Thailand vorige maand de-escalatieprotocollen had opgeschort die tijdens een top onder auspiciën van Trump waren overeengekomen. De escalatie volgde op een landmijnincident waarbij een Thaise militair gewond raakte, wat Bangkok beschuldigde van het recent plaatsen van landmijnen door Cambodja. De schermutselingen van maandag werden beschouwd als de hevigste sinds een uitwisseling van raketten en artillerie in juli, waarbij minstens 48 mensen omkwamen en 300.000 mensen ontheemd raakten voordat Trump tussenbeide kwam en een wapenstilstand regelde.
In mei escaleerden de spanningen na de dood van een Cambodjaanse soldaat tijdens een schermutseling. Dit leidde tot een grote militaire opbouw aan de grens en verslechteringen in diplomatieke betrekkingen, inclusief gewapende gevechten. Het Thaise leger beschikt over superieure militaire middelen, waaronder een grotere reputatie qua personeel, budget en wapens. Daarnaast voert Thailand luchtaanvallen uit ter ondersteuning van de grondtroepen.
Historische grenspannen en voortdurende betwistingen
De grens tussen Thailand en Cambodja, die meer dan honderd jaar geleden werd betwist, strekt zich uit over 508 mijl zonder duidelijke demarcatie. Historische en religieuze geschillen, zoals die over oude tempels, hebben bijgedragen aan nationale verontwaardiging en hebben af en toe geleid tot gewapende conflicten, waaronder een weeklange artilleriebalans in 2011.
