Nieuwe vredesvoorstellen en internationale gesprekken
Volgens president Volodymyr Zelenskyy zal Oekraïne woensdag haar nieuwste voorstellen voor een vredesakkoord aan Amerikaanse onderhandelaars overhandigen. Deze actie volgt op zijn dringend geplande gesprekken met leiders en functionarissen van ongeveer dertig landen die de inzet van Kyiv ondersteunen in de strijd om een einde te maken aan de oorlog met Rusland op acceptabele voorwaarden. Terwijl de spanning toeneemt rondom de pogingen van de Verenigde Staten om tot een vredesregeling te komen, voeren Europese leiders zoals de Duitse Kanselier Friedrich Merz, de Britse premier Keir Starmer en de Franse president Emmanuel Macron telefonisch overleg met voormalig president Donald Trump.
De kritieke fase van de onderhandelingen
Volgens officiële verklaringen bevinden de onderhandelingen zich in een “kritiek moment”. De doelstellingen van Washington, gericht op een snelle overeenkomst om de gevechten te stoppen na de volledige invasie door Rusland in 2022, beperken Kyiv’s manoeuvreerruimte. Zelenskyy balanceert tussen het verdedigen van de Oekraïense belangen en het tonen van bereidheid tot concessies aan Trump, ondanks dat Moskou geen tekenen vertoont van enige beweging in haar eisen.
Steun van Europese bondgenoten en voorwaarden voor vrede
De Europese landen die Oekraïne ondersteunen, blijven Zelenskyy steunen in de wens dat elk akkoord eerlijk is en Russische aanvallen in de toekomst ontmoedigt. Ook moeten de veiligheidsbelangen van Europa worden meegenomen. De Franse regering meldt dat de zogenaamde Coalitie van de Willigen — de bondgenoten van Oekraïne — donderdag via videovergadering over de onderhandelingspositie zullen spreken. Zelenskyy gaf aan dat leiders van deze landen erbij betrokken worden.
Verdieping van de onderhandelingen
Later op woensdag worden er gesprekken gepland tussen Zelenskyy en de Amerikaanse vertegenwoordigers, gericht op een document dat de plannen voor de wederopbouw en de economische ontwikkeling van Oekraïne na de oorlog uiteenzet. Bovendien werkt Kyiv aan een afzonderlijk raamwerk met twintig punten voor het beëindigen van het conflict, dat binnenkort in Washington zal worden ingediend.
De mogelijkheid van nationale verkiezingen
Nadat Trump herhaalde oproepen deed tot presidentiële verkiezingen in Oekraïne, stelde Zelenskyy dat het land binnen drie maanden klaar zou zijn voor een dergelijk verkiezingsproces, mits er garanties zijn voor veilige stemmingen tijdens de oorlog en de parlementaire regelgeving kan worden aangepast. Zijn bereidheid tot verkiezingen kwam als antwoord op de opmerkingen van Trump, die de democratie in Oekraïne in twijfel trok en suggereerde dat de oorlog door Kyiv werd gebruikt als excuus om geen kandidaat te hoeven zijn. Deze uitspraken lijken overeen te stemmen met soortgelijke opmerkingen van Vladimir Poetin.
Voorwaarden voor verkiezingen tijdens de oorlog
Zelenskyy verklaarde dat hij klaar is voor verkiezingen, maar dat de veiligheid en het wettelijk kader eerst geregeld moeten worden. Dit is problematisch omdat de stemmingen niet kunnen plaatsvinden onder de huidige nationale noodtoestand en vanwege het feit dat delen van Oekraïne onder Russische controle staan of worden gebombardeerd. Hij heeft parlementariërs gevraagd om voorstellen te ontwikkelen die verkiezingen mogelijk maken tijdens de oorlog.
Over het algemeen blijven de Oekraïeners achter Zelenskyy staan en mantel de noodzaak voor verkiezingen in. Volgens de geldende wetten is zijn leiderschap nog steeds legitiem, ondanks dat Rusland en sommige Russische leiders, zoals Poetin, beweren dat Zelenskyy niet gerechtigd is te onderhandelen over vrede, omdat zijn zittingsperiode in 2024 is verlopen.
De relatie tussen de Verenigde Staten en Rusland
De nieuwe Amerikaanse nationale veiligheidsstrategie, gepubliceerd op 5 december, toont aan dat Trump de banden met Moskou wil herstellen en strategische stabiliteit wil heropbouwen. Daarnaast worden de Europese bondgenoten afgeschilderd als zwak. Russische minister Sergey Lavrov prees Trumps rol in de Oekraïne-vredesinspanning en benadrukte dat Moskou zijn inzet voor dialoog waardeert. Trump wordt door Lavrov beschouwd als “de enige Westerse leider” die begrip toont voor de redenen waarom oorlog in Oekraïne onvermijdelijk werd.
De vredespogingen van Trump worden echter belemmerd door de conflicterende eisen van Moskou en Kyiv. De eerste Amerikaanse voorstellen waren sterk gericht op de Russische eisen, maar Zelenskyy heeft zich meer gewend tot zijn Europese steun en zoekt nu alternatieven.
Internationale militaire steun en aid-trends
De steun van Europa is ongelijk verdeeld, vooral sinds de Trump-regering dit jaar de leveringen aan Kyiv heeft stopgezet, tenzij andere NAVO-landen de hulp financieren. Dit heeft geleid tot een scherpe daling in militaire hulp voor Oekraïne vanaf de zomer, een trend die zich voortzette in september en oktober, volgens de Kiel Instelling.
Gemiddeld bedroeg de jaarlijkse hulp, voornamelijk afkomstig uit de Verenigde Staten en Europa, tussen 2022 en 2024 ongeveer 41,6 miljard euro (48,4 miljard dollar). Dit jaar heeft Oekraïne echter slechts 32,5 miljard euro (37,8 miljard dollar) ontvangen. Noord-Europese landen zoals Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden hebben hun hulp aanzienlijk verhoogd; daarom hebben Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hun bijdragen meer dan verdubbeld. Spanje heeft in 2025 geen nieuwe militaire hulp gegeven, en Italië heeft haar bijdrage met 15% verminderd ten opzichte van de gemiddelden van 2022–2024.
