Amerikaanse sanctiebeleid en de impact op Syrië
De Verenigde Staten hebben onlangs hun uitgebreide sancties tegen Syrië gedeeltelijk opgeheven, wat mogelijk zal leiden tot een toename in het aantal Syrische vluchtelingen dat terugkeert naar hun land. Daarnaast zou deze maatregel ook de investeringsmogelijkheden in Syrië kunnen verbeteren, aldus de woordvoerder van UNHCR in Libanon. De Amerikaanse Senaat stemde woensdag voor het permanent verwijderen van de zogeheten Caesar Act-sancties, nadat voormalig president Donald Trump eerder de sancties tijdelijk had opgeheven via een uitvoerende orde. Deze stemming vond plaats als onderdeel van de goedkeuring van de jaarlijkse defensiebegroting van het land. Verwacht wordt dat Trump donderdag de wet zal ondertekenen, waarmee de sancties definitief worden ingetrokken.
Terugkeer van Syrische vluchtelingen
Sinds de moetomverwerping van voormalig Syrisch president Bashar Assad in december 2024, gevolgd door bijna veertien jaar burgeroorlog, zijn ongeveer 400.000 Syrische vluchtelingen uit Libanon teruggekeerd. Volgens Karolina Lindholm Billing, de vertegenwoordiger van UNHCR in Libanon, blijven er nog ongeveer een miljoen Syriërs in Libanon, waarvan circa 636.000 officieel geregistreerd staan bij de vluchtelingenorganisatie. In totaal zijn meer dan een miljoen vluchtelingen teruggekeerd uit buurlanden en heeft bijna twee miljoen intern ontheemde Syriërs hun huizen weer betreden sinds de val van Assad.
Economie van terugkeer en hulpverlening
De teruggekeerde vluchtelingen uit buurlanden ontvangen vaak een bedrag van 600 dollar per gezin als financiële ondersteuning. Echter, veel van hen keren terug naar door oorlog verwoeste huizen zonder werkmogelijkheden, waardoor dat geld snel is opgeraakt. Zonder werkgelegenheid en heropbouw kunnen velen mogelijk opnieuw vertrekken. Internationale hulporganisaties hebben tot nu toe een relatief bescheiden rol gespeeld bij de wederopbouw van Syrië. Billing benadrukt dat de opheffing van Amerikaanse sancties een aanzienlijke verandering zou kunnen betekenen.
Volgens de Wereldbank kost het herstellen van de in de burgeroorlog beschadigde en verwoeste huizen en infrastructuur ongeveer 216 miljard dollar. Er is daarom groot kapitaal nodig voor de wederopbouw en het aangaan van investeringen in de particuliere sector, die werkgelegenheid kunnen creëren. Het voortduren van sancties was voorheen een belemmering voor internationale investeringen.
Huidige situatie en veiligheidsproblemen voor vluchtelingen
Hoewel er het afgelopen jaar een gestage stroom van terugkeerders is geweest, zijn er ook Syriërs die sinds de val van Assad zijn gevlucht vanwege de dreiging van geweld en sectarisch conflict. Vooral leden van religieuze minderheden, zoals de Alawieten en sjiieten, vrezen dat ze doelwit worden van represaillansen. In maart werden honderden Alawitische burgers gedood tijdens sectarische geweldsuitbarstingen langs de Syrische kust. Hoewel de situatie sindsdien is gekalmeerd, blijven reports binnenkomen over sporadische sectarische aanvallen, kidnappings en seksueel geweld tegen vrouwen.
Sinds de val van Assad zijn ongeveer 112.000 Syriërs naar Libanon gevlucht. Veel van deze recent aangekomen vluchtelingen ontvangen nauwelijks hulp, vooral vanwege het gebrek aan juridische status in Libanon. Billing meldt dat het voor hen vooral belangrijk is om documenten te verkrijgen, omdat ze geen bewijs hebben van hun verblijf in Libanon, wat hun bewegingsvrijheid beperkt. Sommige vluchtelingen hebben inmiddels weer de terugweg naar Syrië gevonden, maar velen blijven angstig voor repatriëring vanwege de gewelddadige gebeurtenissen waaruit ze zijn gevlucht.
Hulp voor Syrië en de internationale respons
Op donderdag deed Joyce Msuya, plaatsvervangend humanitair hoofd van de Verenigde Naties, een oproep aan donors om de afname in financiering voor Syrië te keren. Hoewel de VN deze jaar 3,4 miljoen Syriërs per maand heeft kunnen voorzien van hulp, is de financiering van de internationale hulpactie voor 2025 slechts voor 30 procent afgedekt, waardoor miljoenen Syriërs nog steeds hulp tekortkomen.
