De bekroning van een controversiële toewijding
De uitdrukking van Japanse premier Sanae Takaichi, waarin zij zich uitsprak over haar dringende werklust met de woorden “werk, werk, werk, werk en werk”, werd recentelijk aangeduid als het overheersende citaat van het jaar. Dit werd erkend als een weerspiegeling van de inspanningen die Takaichi moest leveren om tot de top te komen, aangezien ze de eerste vrouwelijke leider van het land is geworden.
Toen zij haar benoeming tot leider van de Liberale Democratische Partij in oktober aankondigde, sprak zij deze woorden uit. Veel mensen stonden daarbij zowel kritisch als ondersteunend tegenover haar harde werkethiek en haar enthousiasme. In een samenleving die bekendstaat om haar langdurige werkuren, vooral voor vrouwen die bovendien verantwoordelijk zijn voor huishoud en zorgtaken, wekte overwerk veel gevoeligheid op. Het bekendmaken van haar uitspraak veroorzaakte gemengde reacties, waarbij sommigen het zelfs als satire zagen.
Deze week accepteerde Takaichi een prijs van een particuliere commissie en benadrukte dat haar woorden niet bedoeld waren om overwerk aan te moedigen, maar simpelweg haar enthousiasme uitdrukten. Ze benadrukte dat haar intentie niet was om anderen aan te zetten tot overwerk of lange werktijden als een deugd te beschouwen. Ze voegde eraan toe dat ze hoopt dat dit verkeerd geïnterpreteerd wordt.
De politieke en internationale impact van haar leiderschap
Kort na haar aantreden in oktober ontstond een verhitte discussie met China over haar uitspraken over mogelijke Japanse militaire acties bij een aanval op Taiwan door China. Als de eerste vrouwelijke premier van Japan kreeg Takaichi veel publieke aandacht voor haar kledingstijl, waardoor vrouwen zich haastten om haar uitstraling te kopiëren. Dit modebewuste imago heeft tot nu toe niet afgenomen.
Hoewel haar stijl vooral bewondering oogst bij jongere vrouwen die haar ‘Sana-katsu’, of steun voor Sanae, noemen, is onduidelijk of haar conservatieve en hardline beleid hetzelfde niveau van lof zal ontvangen. Na verlies bij de verkiezingen onder haar gematigde voorganger Shigeru Ishiba, tracht zij opnieuw steun te winnen onder rechtse kiezers en partijgenoten. Tijdens haar toespraak op 4 oktober beloofde zij de partij volledig te herbouwen en zei ze dat haar inzet zelfs zou vereisen dat haar collega-politici ‘als een paard werken’.
Ze herhaalde het woord ‘werken’ in een zachte, vastberaden stem, waarmee haar boodschap krachtig overkwam. Haar lange werkuren en gebrek aan slaap bezorgden haar de bezorgdheid van haar collega-politici. Zo hield ze een vergadering met haar medewerkers om 3 uur ’s ochtends, kort voor de eerste dag van het parlement op 7 november, hoewel ze dat vroege uur sindsdien niet meer heeft gehaald.
De premier gaf aan dat ze slechts twee uur slaap per nacht krijgt, soms maximaal vier uur, terwijl ze haar echtgenoot – die herstelt van een beroerte – verzorgt. Ze vertelde verslaggevers dat ze graag ’s ochtends en ’s avonds in een warm bad ligt om te ontspannen, wat volgens haar haar favoriete moment van rust is.
De invloed van haar stijl en publieke imago
Haar status als mode-icoon werd versterkt door haar opvallende zwarte tas, bekend als de ‘Sanae Bag’ of officieel de Grace Delight Tote. Deze tas wordt gemaakt door Hamano Inc., een bedrijf dat al 145 jaar tassen produceert en gevestigd is in Tokio. Kostend ongeveer 136.400 yen (ongeveer 875 dollar), is de eenvoudige leren tas groot genoeg voor A4-papieren en het product dat sinds de introductie 30 jaar geleden het populairst is.
Op 21 oktober werd de tas zichtbaar gedragen toen ze het kantoor van de premier binnenliep, wat meteen op sociale media viraal ging. De woordvoerder van Hamano, Takanori Kobayashi, liet weten blij te zijn dat Japan’s eerste vrouwelijke premier de tas bij zich droeg. Inmiddels is er een grote vraag naar de tas ontstaan, en alle acht beschikbare kleuren zijn uitverkocht. Vanwege het gebruik van hoogwaardig leer en de specifieke productie kan de tas niet in massaproductie worden vervaardigd, waardoor bestellers tot augustus moeten wachten.
Een andere populairste accessoire van Takaichi is een glanzende roze pen, de Jetstream 4&1 van Mitsubishi Pencil Co., die vaak niet op voorraad is en waarvan fans trots foto’s plaatsen met de tekst ‘Matching Sanae’.
De publieke belangstelling van haar invloedssfeer
Wat Takaichi bijzonder maakt, is dat haar publieke imago vergelijkbaar is met dat van popsterren en sporters in Japan, die vaak een loyale aanhang hebben die hun bijvoorbeeld volgen door dezelfde tas of pen te kopen. Experts vergelijken deze aandacht met de fan-beleving rondom beroemde atleten, zoals Shohei Ohtani, waarbij fans replica’s van uniformen aanschaffen om hen te steunen.
Ze wordt gewaardeerd als een nieuw soort rolmodel voor veel vrouwen die traditioneel geen steun uit de politiek haalden. Volgens Namiko Kubo-Kawai, psychologe aan Nagoya Shukutoku University, is Takaichi uniek doordat ze binnen haar politieke rol een krachtige en modieuze uitstraling heeft. Haar korte kapsel en non-conventionele werkstijl maken haar anders dan de meeste vrouwelijke politici.
Haar conservatieve standpunten blijven echter een onderwerp van discussie. Ze verdedigt de voortzetting van de mannelijke troonopvolging in Japan en verzet zich tegen het aanpassen van een 19e-eeuws recht dat het echtparen zou toestaan om gescheiden achternamen te houden. Toch, als eerste vrouwelijke premier, past ze perfect in haar rol als stijlvol icoon en inspireert ze wellicht vrouwen die niet altijd hun sympathie voor politieke leiders hebben uitgesproken.
