De aankondiging en de redenen voor de boete
Op vrijdag heeft de Europese Commissie aangekondigd dat zij een boete van circa 140 miljoen dollar heeft opgelegd aan de socialmediaplatform X, dat van Elon Musk. Volgens de Commissie heeft X de regels van de digitale regelgeving binnen de Europese Unie overtreden. Deze maatregel zal waarschijnlijk kritiek uitlokken van de Amerikaanse overheid.
De Commissie beschuldigt X ervan dat het de Digital Services Act, een ingrijpende wet uit 2022 die internetbedrijven verplicht om actief te strijden tegen haatspraak en desinformatie, niet naleefde. De wet vereist dat bedrijven beleid ontwikkelen en procedures invoeren om illegale inhoud, zoals bepaald door lidstaten, te verwijderen.
Reacties en politieke context
De boete werd al snel na de aankondiging fel bekritiseerd. Vicepresident JD Vance uitte zijn veroordeling nog voordat de Europese Commissie het nieuws bekendmaakte. Via een bericht op X noemde hij het gerucht dat de EU de Amerikaanse technologiegigant honderden miljoenen dollars zou willen boeten vanwege censuur. Vance benadrukte dat de EU het vrije woord zou moeten ondersteunen, in plaats van Amerikaanse bedrijven aan te pakken vanwege wat hij ‘rommel’ noemde.
De Europese Commissie, het uitvoerend orgaan van de unie, heeft verklaard dat haar wetten geen gericht beleid tegen een bepaald land of nationaliteit hebben. Het stelt dat het zich inzet voor het handhaven van digitale en democratische normen.
De achtergronden en het proces
De aanklacht tegen X is het resultaat van bijna twee jaar onderzoek. Eind 2023 kondigde de toezichthouder aan dat er een onderzoek was gestart naar het platform wegens vermoedens dat het niet voldoende zou strijden tegen desinformatie en manipulatie. X was de eerste bedrijfsnaam die onder de loep werd genomen in deze procedure.
De eerste analyses van de regulatoren betroffen diverse kwesties, waaronder de vermeende verspreiding van illegale inhoud gerelateerd aan Hamas’ terroristische aanval op Israël. Daarnaast speelden zorgen mee over de manier waarop X blauwe verificatie badges uitdeelt aan betalende gebruikers, waarbij vermoed wordt dat er sprake van een misleidend ontwerp is.
Verhoudingen en mogelijke verdere stappen
Musk, die volgens sommige metingen de rijkste persoon ter wereld is, heeft een turbulent verleden met Europese leiders. Al in januari veroordeelden leiders uit landen zoals Frankrijk en Duitsland zijn invloed en waarschuwden dat hij zich niet moet mengen in nationale politiek. Musk, die eerder nauwe banden had met voormalig president Donald Trump, wordt ook verweten bij te dragen aan de opkomst van rechts-extreme kandidaten in Europa en elders. Veel van die kandidaten hebben het niet weten te winnen, maar de invloed blijft.
Het platform X kan in beroep gaan tegen de beslissing van de Commissie voor de Europese rechtbanken.
In april, naar aanleiding van geruchten dat de Commissie op het punt stond een boete uit te vaardigen, verklaarde het bedrijf dat het klaar was om te vechten. In een reactie op X stelde het dat het zich reeds heeft ingezet voor volledige naleving van de Digital Services Act, en dat het alle mogelijke opties zal gebruiken om het bedrijf en de vrijheid van meningsuiting in Europa te verdedigen.
