De achtergrond van het evenement
De Eurovision Song Contest staat vooral bekend om haar krachtpop-anthems en extravagante kostuums, eerder dan om politieke debatten. Toch krijgt het evenement dit jaar te maken met een ernstige boycot, na een mislukte poging om Israël uit de competitie te verwijderen. Diverse nationale omroepen uit landen zoals Spanje, Ierland, Slovenië en Nederland hebben aangekondigd niet deel te nemen aan de editie van 2026. De reden hiervoor is de voortgezette deelname van Israël, ondanks de oorlog in Gaza.
Politieke en humanitaire overwegingen
Op donderdag maakten deze omroepen publieke verklaringen. De Nederlandse omroep AVROTROS verwees naar het “menselijke lijden in Gaza” en beschuldigde de organisatie van “politieke inmenging” in de competitie. RTÉ uit Ierland stelde dat hun voortdurende deelname “onaanvaardbaar” was vanwege de “verschrikkelijke slachtoffers en de humanitaire crisis in Gaza”.
Alfonso Morales, secretaris-generaal van de Spaanse omroep RTVE, verklaarde dat “de situatie in Gaza, ondanks de wapenstilstand en de akkoorden voor het vreedzame proces, en het gebruik van de competitie door Israël voor politieke doeleinden, het steeds moeilijker maken om Eurovision als een neutraal cultureel evenement te behouden”. RTV Slovenië heeft laten weten dat het “niet zal deelnemen als Israël dat wel doet”, en benadrukte dat de organisatie “gebaaid is op de waarden van vrede, respect en gelijkheid tussen landen”.
Bespreking en stemming binnen de organisatie
Een poging om Israël uit de competitie te verwijderen bereikte zijn hoogtepunt tijdens een vergadering van omroepen op donderdag. Er werd echter uiteindelijk niet gestemd over deze zaak. Oostenrijk, dat het evenement volgend jaar organiseert, ondersteunt de deelname van Israël volledig. De Israëlische omroep KAN verklaarde in een bericht aan NBC News dat men in gesprekken was “om Israël’s diskwalificatie te voorkomen”, met steun van Israël’s president Isaac Herzog.
Duitsland, één van de grootste financiers van de competitie, had gedreigd zich terug te trekken als Israël werd uitgesloten. De deelnemende Duitse omroep SWR zei dat een stemming over het uitsluiten van Israël “niet nodig was”, omdat men andere regelwijzigingen verwelkomde. De Britse publieke omroep BBC gaf aan het “collectieve besluit” over de regelwijzigingen te ondersteunen.
Een geschiedenis van deelnames en recente ontwikkelingen
De jaarlijkse liedjeswedstrijd, die volgend jaar haar 70ste verjaardag viert, wordt aangevoerd door artiesten uit heel Europa en daarbuiten. Israël doet sinds 1973 mee en komt in aanmerking voor deelname omdat haar omroep KAN lid is van de European Broadcasting Union (EBU). Sinds de start van de oorlog in Gaza twee jaar geleden zijn de deelnamekansen echter onder druk komen te staan. Verondersteld is dat de publieke steun voor Israël’s inzendingen is toegenomen, terwijl er ook protesten en oproepen tot boycott zijn geweest.
Yuval Raphael, de Israëlische deelnemer van 2025, behaalde in mei de eerste plek in de openbare televoting, maar werd door de vakjury van muziekprofessionals, die de helft van de punten toekennen, aanzienlijk lager gerankt. In mei kondigde de EBU aan dat nieuwe regels zouden worden geïntroduceerd om manipulatie van de openbare stemming tegen te gaan en om “onterechte invloed” van derde partijen, inclusief regeringscampagnes, te beperken.
Controverse rondom campagneactiviteiten en regelwijzigingen
Uit rapportages van de EBU-registers bleek dat advertenties van de Israëlische overheid in Europa werden uitgebracht om supporters te stimuleren “tot 20 keer te stemmen” op Israël’s inzending Yuval Raphael. Raphael overleefde de massale aanval op het Nova muziekfestival op 7 oktober 2023, waarbij Hamas-strijders 1.200 mensen doodden en ongeveer 250 abducteerden tijdens een gecoördineerde aanval op Israël.
De recent aangekondigde regels verminderen het maximum aantal stemmen per betaalmethode van 20 naar 10 en brengen aanvullende maatregelen om “frauduleuze of gecoördineerde stemgewoonten te herkennen en te voorkomen”. Martin Green, directeur van de Eurovision, verklaarde dat de organisatie “de bestaande regels scherper zal toepassen om misbruik, bijvoorbeeld via songteksten of podiumproducties, te voorkomen”.
De Israëlische omroep KAN ontkende betrokken te zijn bij “verboden campagnes bedoeld om de uitkomsten van de meest recente competitie te beïnvloeden”. Rusland werd in 2022 uitgesloten vanwege de oorlog in Oekraïne. Dit jaar lanceerde Rusland een rivaliserend evenement, Intervision, dat artiesten uit over de hele wereld aantrok, waaronder India, China en Saudi-Arabië.
