De gebeurtenis en directe gevolgen
Op woensdag was Kan Shui-ying thuis alleen in haar appartement in Hong Kong, terwijl haar man en zoon aan het werk waren. Rond 15.00 uur merkte ze een sterke brandgeur op die haar opviel. Aanvankelijk dacht ze dat ze iets aan het koken was en controleerde ze de situatie door het raam open te zetten. Op dat moment kreeg ze een telefoontje van een vriend die haar waarschuwde dat het gebouw Wang Fuk Court in brand stond.
Met alleen haar mobiele telefoon in de hand liep Kan naar beneden om te zien wat er gebeurde. Ze zag dat de brand al zeer heftig woedde. Ze was van mening dat ze slechts snel een blik wilde werpen, zonder te beseffen dat het om een ernstige ramp ging.
Impact op de gemeenschap en het aantal slachtoffers
Haar familie behoort tot de honderden die hun woningen verloren door de brand in het hoogbouwcomplex in de noordelijke regio Tai Po. Minimaal 75 mensen kwamen om het leven en vele anderen worden als vermist beschouwd. Dit incident vormt de dodelijkste brand in Hong Kong in de afgelopen zeventig jaar.
Onderzoek en mogelijke oorzaken
Detectives richten zich op het bamboe steigerwerk en de netten die de acht torens omringden. Van deze torens werden zeven volledig door vuur verwoest. Drie personen die werkten aan renovaties en in opdracht van een aannemer waren aangehouden op verdenking van dood door schuld. Er bestaan vragen of de gebruikte bouwmaterialen niet voldeden aan veiligheidsnormen en of zij de verspreiding van de brand hebben bevorderd.
Overheidsreacties en maatregelen
Hoeon Hong Kong’s hoogste functionaris, John Lee, donderdagavond verklaarde dat de situatie grotendeels onder controle was. Daarnaast liet hij weten dat het Ontwikkelingsbureau van de stad inmiddels met vertegenwoordigers van de sector had gesproken over het geleidelijk vervangen van het gebruik van bamboesteigers door metalen constructies.
Traditie van bamboe steigers en de veiligheidsevolutie
Bamboe steigers, een bouwtraditie met wortels in de oude Chinese architectuur, vormen een iconisch onderdeel van Hong Kong. Ze worden verbonden door nylon touwen en toegepast bij zowel nieuwbouwprojecten als renovaties. Bouwvakkers, vaak gespecialiseerd in het gebruik van bamboe — zogenaamde “spidermen” — werken hoog boven de straat op de glanzende gebouwen van de stad. De steigers worden meestal afgedekt met groene of gekleurde netten om vallend puin te voorkomen.
Ondanks de veranderingen in regelgeving, waarbij de Chinese overheid decennia geleden het gebruik van bamboe verbood en metaal vereiste, blijft de traditie bestaan. Dit wordt mede verklaard door de voordelen zoals flexibiliteit en kosteneffectiviteit.
Het cultuurbehoud en de aanpassing aan nieuwe normen
De praktijk van bamboe steigers wordt nog steeds als cultureel erfgoed erkend en is onder meer te zien in de Hong Kong-zaal op de Venice Biennale van dit jaar. Toch is het belang van een oudere arbeidersgroep, met slechts circa 2.500 geregistreerde vakbekwame steigerbouwers, een punt van zorg.
De Hong Kongse overheid heeft aangekondigd dat vanaf volgend jaar de helft van de nieuwe openbare bouwprojecten met metalen steigers zal worden uitgevoerd. Hoewel compliant bamboe veilig is, geven de autoriteiten de voorkeur aan metalen constructies vanwege een hogere mate van veiligheid en om aansluiting te vinden bij internationale standaarden.
Risico’s en veiligheidsbedreigingen
Experts wijzen erop dat bamboe brandbaar materiaal is en dat het omhullen van complete gebouwen met bamboesteigers gevaarlijk kan zijn. Jiang Liming, een professor aan de Polytechnische Universiteit van Hong Kong, benadrukt dat het omhullen van meerdere gebouwen met bamboe lijkt op het aansluiten van verschillende structuren.
De recente brand in Wang Fuk Court en soortgelijke incidenten, waaronder een brand afgelopen maand in een centrum van Hong Kong waarbij vier mensen gewond raakten, onderstrepen het risico dat verbonden is aan deze bouwwijze.
Vergelijkingen met andere grote branden
De recente brand roept vergelijkingen op met de brand in Grenfell Tower in Londen in 2017, waarbij 72 mensen stierven. Daar werd de brand veroorzaakt door brandbare bekleding aan de buitenkant van het gebouw, naast andere factoren. Het incident onderstreept de risico’s van het gebruik van onveilige bouwmaterialen en -technieken.
Perspectieven op veiligheid en toekomst
Volgens onderzoekers en veiligheidsdeskundigen, zoals Huang Xinyan van PolyU, is de brandveiligheid in Hong Kong over het algemeen goed. Maar het gelijktijdig in brand staan van alle zeven gebouwen in Wang Fuk Court wordt als ongebruikelijk beschouwd. Huang stelt dat het volledig bedekken van een gebouw met bamboesteigers een te groot risico vormt.
