Overzicht van de situatie
In Hong Kong heeft het regionale kantoor voor nationale veiligheid van China op zaterdag buitenlandse media aangesproken. Het waarschuwde hen om geen “valse informatie” te verspreiden of de inspanningen van de overheid om de grootste brand in bijna tachtig jaar tijd te bestrijden, zwart te maken. Deze waarschuwing kwam voorafgaand aan de verkiezingen voor de wetgevende raad die op zondag worden gehouden in de wereldwijde financiële hoofdstad.
De aanleiding en inhoud van de waarschuwing
Het Office for Safeguarding National Security verklaarde dat het verschillende niet nader genoemde buitenlandse mediakanalen had opgeroepen en kritiek uitten op de berichtgeving over de brand. De brand, die minstens 159 slachtoffers eiste, ontstond in de hoogbouw van het Wang Fuk Court-complex. Volgens het kantoor hebben sommige buitenlandse nieuwsorganisaties recentelijk Hongkong neergezet als een stad die feiten negeert en valse informatie verspreidt, de ramp en de nasleep ervan verdraait en beïnvloedt, evenals de verkiezingen voor de wetgevende raad probeert te ondermijnen en sociale verdeeldheid bevordert.
Context en wettelijke achtergrond
Het kantoor verklaarde dat de bijeenkomst was georganiseerd in overeenstemming met de nationale veiligheidswet die Beijing in 2020 op de voormalige Britse kolonie heeft gelegd, na massale protesten voor democratische hervormingen. Deze wet geeft het kantoor de bevoegdheid om “de nodige maatregelen te nemen ter versterking van het beheer” van buitenlandse entiteiten, waaronder nieuwsagentschappen. Voor zover bekend was deze bijeenkomst van zaterdag de eerste grootschalige samenkomst van buitenlandse media die door het kantoor wordt bekritiseerd vanwege hun verslaggeving over een specifieke gebeurtenis.
Politieke en maatschappelijke context
Sinds de protesten van 2019, waarbij miljoenen de straat opgingen, ondervinden Beijing en de autoriteiten in Hongkong een strenge controle op dissidenten. Democratische oppositieleden worden gearresteerd, en liberale media en maatschappelijke organisaties worden gesloten. De recente bijeenkomst vindt plaats temidden van pogingen van de autoriteiten om de publieke woede over de brand onder controle te houden, waarbij onder meer gebrekkigheid in toezicht en het gebruik van inferieure materialen bij renovaties als oorzaken van de hevige verspreiding worden aangewezen.
Repressieve maatregelen en internationale aandacht
Verschillende activisten, die pleitten voor meer verantwoording van de overheid, zijn aangehouden. Beijing heeft gewaarschuwd dat de ramp niet mag worden gebruikt om Hong Kong te “ontwrichten”. Hong Kong staat momenteel op de 140e plek van de 180 onder de vlag van Reporters zonder Grenzen gepubliceerde World Press Freedom Index. De media-tycoon Jimmy Lai, 77 jaar oud, een uitgesproken criticus van China, hangt mogelijk levenslange celstraf boven het hoofd vanwege een nationale veiligheidszaak. Volgens Reuters heeft de Amerikaanse president Donald Trump vorige maand tijdens een ontmoeting met Xi Jinping aangedrongen op de vrijlating van Lai.
