Jaarlijks brengt de IG Nobelprijs wetenschappers samen die zich onderscheiden met — laten we eerlijk zijn — nogal opmerkelijke studies. Dit jaar viel de eer aan onderzoekers die letterlijk neushaar telden en zich verdiepten in het seksleven van ansjovissen. Jawel, u leest het goed: het kan altijd gekker in de wetenschap.
Waarom zou je neushaar tellen?
Aan de Universiteit Utrecht deden onderzoekers een experiment: hoeveel neushaar heeft de gemiddelde Nederlander eigenlijk? Hun conclusie: meer dan je denkt, en het aantal verschilt sterk per provincie. Volgens hoofdonderzoeker Erik van Poelgeest kan de samenstelling van de regionale luchtkwaliteit hier invloed op hebben. het leverde niet alleen veel grappen op — ook een flinke discussie over luchtvervuiling in de Randstad.
Ansjovis, seks en het Noordzeeleven
Naast het tellen van haren, was er een groepsprijs voor het bestuderen van het paringsritueel van ansjovissen. Nederlandse vissers uit IJmuiden werkten samen met biologen uit Wageningen om het mysterieuze liefdesleven van deze populaire vissoort te ontrafelen. Wat bleek: lichtvervuiling door scheepvaart beïnvloedt het nachtelijke gedrag van de vissen — iets wat zelfs de visafslag niet zag aankomen.
Waarom likken geologen stenen?
Een Poolse paleontoloog, Jan Zalasiewicz, ontving een prijs voor een eeuwenoud raadsel: waarom likken geologen in godsnaam stenen? Het blijkt een beproefde veldtechniek — natte oppervlakken onthullen fossielen beter door reflecties te verminderen. Zalasiewicz beschreef het eerder in de nieuwsbrief van de Paleontologische Vereniging: “Soms heb je gewoon een tong nodig om iets écht te zien.” In Leiden knikten collega-geologen instemmend — met een glimlach.
Spinnen als gereedschap — écht waar
Een gezamenlijk team van wetenschappers uit India, China, Maleisië en de VS zette zelfs overleden wolfspinnen in als robots. Door de spinnen aan te sturen, bouwden ze een miniatuurgereedschap dat precies kleine objecten kan grijpen. Volgens het team in het vakblad Advanced Science: “De natuur perfectioneert materialen, dus waarom veel moeite doen om het opnieuw uit te vinden?” Toch even slikken als ze dat straks in de bouwmarkt verkopen…
IG Nobel: lachen én nadenken
Het IG Nobel-gala bestaat dit jaar alweer 33 jaar en vond vroeger plaats op Harvard, maar na de pandemie is alles online — livestreamen dus. De charme? Nederlandse wetenschappers doen opvallend vaak mee. Blijkbaar zijn we niet alleen nuchter maar ook dol op eigenaardige ontdekkingen.
- Écht nutteloos zijn deze studies zelden
- Zowel humor als vernieuwende inzichten — dat is wetenschap waar we in Nederland van houden
- Volgend jaar kans voor een prijs met research naar het perfecte broodje kroket?
Stuur dit gerust door naar die ene collega die altijd rare feitjes deelt. wedden dat hij of zij het geweldig vindt?
bron: IG Nobel, eigen onderzoek
