Invoering van het nieuwe budget en strategische doelstellingen
Vrijdag heeft de Japanse ministerraad een historisch hoog budget voor de defensie goedgekeurd, dat meer dan 9 biljoen yen (ongeveer 58 miljard dollar) bedraagt voor het komende jaar. Dit bedrag moet de Japanse militaire kracht versterken, met name de capaciteit voor terugactie en kustverdediging, door middel van kruisraketten en onbemande wapensystemen, vanwege de toenemende spanningen in de regio. Het voorstel voor de begroting voor het fiscale jaar 2026, dat in april begint, vertegenwoordigt een stijging van 9,4% ten opzichte van 2025. Hiermee zet Japan een vierde jaar van een vijfjarenplan voort, dat ernaar streeft de jaarlijkse uitgaven aan defensie te verdubbelen tot 2% van het bruto binnenlands product.
Regionale dreigingen en politieke reacties
De toename in uitgaven vindt plaats in een context van verhoogde spanningen met China. In november verklaarde de Japanse premier Sanae Takaichi dat de militaire acties van haar land ingeschakeld kunnen worden als China zou besluiten om maatregelen te nemen tegen Taiwan, het zelfbesturende eiland dat Beijing als deel van zijn grondgebied beschouwt. Onder druk van de Verenigde Staten heeft de regering Takaichi beloofd de doelstelling van 2% defensiebestedingen te halen vóór maart 2026, wat twee jaar eerder is dan oorspronkelijk gepland. Er wordt tevens aangekondigd dat Japan voor december 2026 de huidige veiligheids- en defensiepolitiek zal herzien om de militaire capaciteit verder te versterken.
Modernisering en uitbreiding van militaire capaciteiten
Japan richt zich op het versterken van zijn offensieve mogelijkheden, vooral door het inzetten van langeafstands-raketten die aanvallen op vijandelijke doelen op afstand mogelijk maken. Dit markeert een aanzienlijke afwijking van de naoorlogse principes die het gebruik van geweld uitsluitend tot zelfverdediging beperken. Het beveiligingsbeleid, dat in 2022 werd aangenomen, benoemt China als de grootste strategische uitdaging en pleit voor een meer offensieve rol van de Japanse Zelfverdedigingsmacht binnen de veiligheidsalliantie met de Verenigde Staten.
Investeringen in missile- en onbemandewapensystemen
Onder het nieuwe budget wordt ruim 970 miljard yen (ongeveer 6,2 miljard dollar) uitgetrokken voor de versterking van Japan’s “afstandsmissiekracht”. Zo wordt 177 miljard yen (1,13 miljard dollar) besteed aan de aankoop van domestiek ontwikkelde en geüpgradede Type-12 oppervlakte-zee- en scheeps-raketten met een bereik van ongeveer 1.000 kilometer. De eerste batch van deze raketten zal voor maart in de zuidelijke prefectuur Kumamoto worden ingezet, een jaar eerder dan gepland, als onderdeel van de snelle versterking van de raketcapaciteiten in dat gebied.
Onbemande wapens en regionale beveiliging
Door de demografische achteruitgang en het tekort aan personeel ziet de regering onbemande wapensystemen als essentieel. Japan zal 100 miljard yen (ongeveer 640 miljoen dollar) investeren in de inzet van grootschalige onbemande drones op lucht-, zee- en onderwaterniveau, bedoeld voor surveillance en defensie onder het systeem genaamd “SHIELD” dat gepland staat voor maart 2028. Voor een snellere uitrol zal Japan aanvankelijk vooral afhankelijk zijn van import, mogelijk uit Turkije of Israël.
Regionale escalaties en militaire uitbreiding
De aankondiging van het budget valt samen met de escalatie van het conflict met China, vooral na de uitspraak van Takaichi in november en de daaropvolgende protesten van Japan na Chinese militaire oefeningen nabij het zuiden van Japan. Chinese vliegdekschepen werden in juni bijna gelijktijdig waargenomen nabij het zuiden van het eiland Iwo Jima, wat de zorgen van Tokio vergroot over de snelle uitbreiding van de Chinese militaire activiteiten ver buiten de eigen grenzen en rondom de betwiste eilandjes in de oostelijke Chinese Zee.
Internationale samenwerking en industriële versterking
- Japan streeft naar het versterken van haar binnenlandse defensie-industrie door deelname aan gezamenlijke ontwikkelingsprojecten met bondgenootschappen en het stimuleren van de buitenlandse verkoop van wapens. Recentelijk hebben ze de exportrestricties aanzienlijk versoepeld.
- Voor 2026 is het doel om meer dan 160 miljard yen (ruim 1 miljard dollar) te investeren in de gezamenlijke ontwikkeling van een nieuw gevechtsvliegtuig met Groot-Brittannië en Italië, dat in 2035 operationeel moet zijn. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar AI-gestuurde drones die met het vliegtuig kunnen samenwerken.
- In augustus selecteerde Australië Mitsubishi Heavy Industries voor de upgrade van de Mogami-class fregatten, ter vervanging van de vloot van 11 schepen uit de ANZAC-klasse.
- Het totale budget voor defensie, gericht op dit vijfjarenplan, bedraagt bijna 122,3 biljoen yen (784 miljard dollar), en moet vóór maart door het parlement worden goedgekeurd. Hiermee zou Japan’s jaarlijkse uitgave aan defensie groeien tot circa 10 biljoen yen (64 miljard dollar), het op twee na grootste in de wereld na de Verenigde Staten en China. Volgens het ministerie van Financiën zal Japan de 2%-doelstelling voor maart definitief behalen.
Financiering en toekomstplannen
De regering Takaichi plant haar toenemende defensie-uitgaven te financieren door hogere belastingen op bedrijven en tabak, naast recent vastgestelde plannen voor een verhoging van de inkomstenbelasting vanaf 2027. De vooruitzichten voor verdere groeidoelstellingen op basis van het BBP zijn op dit moment nog onzeker en worden niet expliciet nader toegelicht.
