De overwinning van Nasry Asfura en de nasleep
In Honduras heeft Nasry Asfura, een kandidaat die gesteund werd door Trump, de presidentsverkiezingen gewonnen, zo bevestigden de kiesautoriteiten woensdagmiddag. Na weken van tellen werd hiermee de geloofwaardigheid van het fragiele electoral systeem in het Midden-Amerikaanse land ondermijnd.
De laatste verkiezingen maken deel uit van een bredere trend in Latijns-Amerika, waarbij de regio zich meer naar rechts politiek beweegt. Dit gebeurt slechts een week nadat Chili koos voor de rechtse politicus José Antonio Kast als nieuwe president.
Asfura, lid van de conservatieve Nationale Partij, behaalde 40,27% van de stemmen op 30 november. Hij versloeg Salvador Nasralla, een viermaal kandidaat, die 39,39% behaalde en lid is van de liberale partij. Deze strijd tussen de twee kandidaten hield maandenlang de gemoederen bezig en zorgde voor internationale bezorgdheid over de betrouwbaarheid van het stemproces.
De voormalige burgemeester van Tegucigalpa, de hoofdstad van Honduras, won bij zijn tweede poging tot presidentschap. Tijdens het langlopende tellen van de stemmen bleef hij nauwe concurrent met Nasralla, wat de spanningen verhoogde.
Controverses en reacties van betrokken partijen
Dinsdagavond besloten verschillende verkiezingsfunctionarissen en kandidaten het resultaat aan te vechten. De uitslag werd beschouwd als een afwijzing van de huidige linkse leider en haar regerende partij, de Libertad y Reconciliación (LIBRE). Deze partij zag haar kandidaat safgefaald worden met slechts 19,19% van de stemmen, wat ver verwijderd was van de leiders.
Asfura positioneerde zich als een pragmatische politicus, onder meer door te wijzen op populaire infrastructuurprojecten in de hoofdstad. Trump sprak enkele dagen vóór de verkiezingen zijn steun uit en bevestigde dat hij de enige Hondurese kandidaat was waarmee de Amerikaanse overheid zou samenwerken.
Nasralla bleef volhouden dat de verkiezing frauduleus was verlopen en riep op tot een volledige herverdeling van de stemmen, slechts enkele uren voordat de officiële uitslagen werden aangekondigd.
Op dinsdagavond plaatste Nasralla op X (voorheen Twitter) een bericht gericht aan Trump: „Meneer de President, uw gesteunde kandidaat in Honduras is medeplichtig aan het stilzwijgen van de stemmen van onze burgers. Als hij echt uw steun waard is, als zijn handen schoon zijn, waarom laat hij dan niet toe dat elke stem geteld wordt?”
Daarnaast werd door Nasralla en andere tegenstanders van Asfura beweerd dat Trumps late endorsement een vorm was van inmenging in de verkiezingen en de uitkomst daarvan heeft beïnvloed.
Vertraging en internationale aandacht
De verkiezingen werden bovendien gekenmerkt door een trage telling, wat verdere beschuldigingen uitlokte. Hondurese autoriteiten kwamen meer dan drie weken niet uit de sluitpost met de volledige telling door het traag verlopen proces. Voorheen werd de telling stilgelegd na een speciale telling van de laatste stemmen, wat internationale waarnemers bezorgd maakte.
De Secretaris-Generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten, Albert Rambin, deed maandag een dringende oproep aan de Hondurese autoriteiten om de laatste stemmen vóór 30 december te tellen. De Amerikaanse regering waarschuwde dat pogingen om het verkiezingsproces te vertragen of te blokkeren, tot sancties zouden leiden.
Politieke gevolgen en reactie van de presidentsleiding
Voor de zittende president, Xiomara Castro, vormde de verkiezing een moment van politieke confrontatie. Ze was in 2021 verkozen met de belofte de geweldsproblematiek te reduceren en corruptie te bestrijden.
Castro behoort tot een groep van progressieve leiders in Latijns-Amerika die in de afgelopen vijf jaar een boodschap van verandering uitdenen, maar nu geconfronteerd worden met teleurstellingen nadat ze hun beloften niet konden waarmaken. Ze verklaarde vorige week dat ze de verkiezingsuitslag zou accepteren, ondanks dat ze Trump’s acties tijdens de verkiezingen beschuldigde van een ‘soevereine staatsgreep’.
Volgens onafhankelijke waarnemers, waaronder Eric Olson van de Seattle International Foundation, was de afwijzing van Castro en haar partij echter zo definitief dat er nauwelijks ruimte was voor betwisting van de resultaten.
Olson stelde: “Heel weinig mensen, zelfs binnen LIBRE, geloven dat ze de verkiezingen gewonnen hebben. Wat ze zeggen, is dat er fraude is gepleegd, dat Donald Trump betrokken was, en dat de verkiezingen opnieuw gehouden moeten worden. Maar ze zeggen niet dat ‘wij hebben gewonnen.’ Het is duidelijk dat dat niet het geval is.”
