Verzoek om topontmoeting tussen Zelenskyy en Trump
De president van Oekraïne, Volodymyr Zelenskyy, heeft onlangs opgeroepen tot een bijeenkomst met de Amerikaanse president Donald Trump. Het doel van deze bijeenkomst is het bespreken van de meest delicate kwesties die spelen bij de formele ondertekening van een toekomstig vredesakkoord met Rusland. Daarbij zou vooral aandacht moeten uitgaan naar het beheer van territoriale disputen, in het licht van de recente besprekingen tussen de Verenigde Staten en Oekraïne.
Voortgang in de Amerikaanse en Oekraïense onderhandelingen
Volgens verklaringen die woensdag door Zelenskyy’s kantoor werden vrijgegeven, waren de delegaties van Oekraïne en de VS dichter bij het afronden van een plan met twintig punten, naar aanleiding van de gesprekken die het afgelopen weekend in Miami plaatsvonden. Zelenskyy beschreef het document als een kader — een fundamenteel document voor het beëindigen van het conflict, dat politiek bindt tussen Oekraïne, de VS, Europa en Rusland.
“Wij staan open voor een topontmoeting met de Verenigde Staten op leidersniveau om gevoelige kwesties te bespreken,” aldus Zelenskyy. “Vraagstukken zoals territoriale kwesties moeten op dat niveau behandeld worden.”
Amerikaanse inzet om het conflict te beëindigen
De Amerikaanse president Trump heeft herhaaldelijk aangegeven dat hij het wenselijk vindt een einde te maken aan het dodelijkste oorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. Tot nu toe is het hem echter niet gelukt om significante concessies te verkrijgen van de strijdende partijen.
Inzet van Oekraïne in het vredesproces
Kiev dringt er bij Washington op aan het vredesplan te herzien dat vorige maand in concept werd gepresenteerd. Dit plan bevatte eisen die overeenkwamen met de belangrijkste wensen van Moskou: meer gebiedsverlies voor Oekraïne, het afzien van toekomstige militaire allianties en acceptatie van beperkingen op haar strijdkrachten. Oekraïne stelt dat dergelijke voorwaarden haar defensie in de toekomst zouden ondermijnen, vooral gezien de invasie door Rusland uit 2014 en de volledige invasie in 2022.
Evolutionaire stappen in de onderhandelingsaanpak
Zelenskyy verklaarde dat het nieuwste ontwerp van het twintigpuntenkader een aanzienlijke evolutie vertegenwoordigt ten opzichte van het eerdere plan met 28 punten, dat eerder door de VS en Rusland werd besproken. Volgens hem zou Oekraïne haar leger van 800.000 troepen behouden, ondersteund door documenten die met de VS en Europese bondgenoten waren overeengekomen en die robuuste garanties voor veiligheid bieden.
“…We kunnen nu een sterke Oekraïne zien — ondersteund door de Coalitie van het Wil en een mechanisme om naleving van het vredesakkoord te controleren, inclusief specifieke richtlijnen voor het reageren op eventuele nieuwe agressie van Rusland,” stelde Zelenskyy.
Bovendien werkten Oekraïne en de VS aan documenten omtrent wederopbouw en investeringen na de oorlog, aldus Zelenskyy.
Onopgeloste territoriale kwesties
Ondanks de voortgang blijven er belangrijke geschilpunten bestaan, vooral over territoriale onderwerpen. Zelenskyy melde dat Kiev voorstelde te blijven bij de huidige posities en de gevechten te stoppen op de huidige frontlinies. Moskou eist dat Kiev troepen terugtrekt uit heel de regio Donetsk, waarvan ongeveer een kwart nog onder Oekraïense controle staat.
Volgens Zelenskyy probeert Washington een compromis te vinden, bijvoorbeeld door het opzetten van een gedemilitariseerde zone of een vrij economisch gebied in het betrokken gebied. Over de toekomst van de Zaporizhzhia-kerncentrale bestaat nog geen overeenstemming. Deze grootste kerncentrale van Europa ligt op gebied dat onder Russische militaire controle staat, nabij de frontlijn. Zelenskyy stelde voor dat Kiev daar een klein economisch zone zou kunnen vestigen.
Het nieuwe voorstel van twintig punten wordt nu bestudeerd door Moskou, waarna verdere stappen worden vastgesteld, aldus Zelenskyy. “We zeggen: als alle regio’s worden meegenomen en wij hier blijven, dan kunnen we een akkoord bereiken,” verklaarde hij. “Maar als wij niet instemmen met blijven op de huidige plek, dan zijn er twee opties: of de oorlog gaat door, of we moeten besluiten over alle mogelijke economische zones.”
