Een nationale rouw en maatschappelijke reactie
Afgelopen zondag kwamen duizenden mensen bijeen voor een herdenkingsbijeenkomst, precies een week na de massale schietpartij op Bondi Beach die Australië diep schokte. Tijdens deze gebeurtenis werd ook aangekondigd dat de regelgeving omtrent de handhaving en inlichtingendiensten van het land onder de loep wordt genomen. De aanval, die werd erkend als de ernstigste massaschietpartij in bijna dertig jaar in Australië, kostte 15 levens tijdens een Hanukkah-viering aan de kust en werd bestempeld als een terroristische aanslag gericht tegen de Joodse gemeenschap. Eén verdachte schutter kwam om het leven tijdens de aanval, terwijl de andere gewond raakte en later werd aangeklaagd vanwege terrorisme en moord nadat hij uit coma ontwaakte. Australië’s onderzoekers onderzoeken momenteel diens vermeende banden met de Islamitische Staat.
Symbolische momenten en heldendaden
Op zondagavond was er om 18:47 uur lokale tijd (02:47 uur E.T.) een minuut stilte. Op dat exacte moment werd in Sydney een lichtprojectie van een kaars weergegeven op het operahuis. In Bondi verzamelden rouwende mensen zich voor een avondlijke herdenking, bewaakt door een zware politiebezetting, waaronder snipers op daken en politieboten in het water. David Ossip, voorzitter van het Joods bestuursorgaan van New South Wales, sprak de menigte toe en zei: “Net zoals het gras hier bij Bondi met bloed bevlekt is, is ook ons land besmet geraakt. We bevinden ons in een donkere periode.”
Hij benadrukte vervolgens de heldhaftigheid vanAhmed al-Ahmed, een Syrisch-Australische fruitwinkelier die een van de schutters desarmeerde. Ossip vermeldde dat “een enkele dappere daad, een enkel licht van hoop, ons kan helpen de weg vooruit te vinden.”
Ossip las tevens een boodschap voor van al-Ahmed, die herstellende is in het ziekenhuis na meerdere schotwonden. In zijn bericht zei hij: “De Heer is nabij de gebroken van hart. Vandaag sta ik naast jullie, mijn broeders en zusters.”
Politieke en maatschappelijke reacties
De Australische premier Anthony Albanese was aanwezig bij de herdenking, net als gouverneur-generaal Sam Mostyn, de vertegenwoordiger van koning Charles in Australië. Voormalig premier John Howard werd gefotografeerd terwijl hij rouwenden omhelsde. De schietpartij heeft een gevoel van ontzetting veroorzaakt onder de Australiërs in het hele land, gecombineerd met eerbetonen en een bezinning over de respons van de overheid op de toenemende antisemitisme en de wapenregels.
Albanese werd bij aankomst op zondagavond uitgejoeld door de aanwezigen. Dit gebeurde nadat leiders uit de Joodse gemeenschap en sommige nabestaanden kritiek hadden geuit, onder meer over het niet tijdig herkennen van de groeiende antisemitische gevoelens, vooral na de oorlog tussen Hamas en Israël die begon na de aanval op 7 oktober 2023. Zij beschuldigden de overheid ervan onvoldoende te doen om de Joodse gemeenschap te beschermen.
Beleidsaanpassingen en veiligheidsmaatregelen
Op zondag kondigde Albanese een onderzoek aan naar de bevoegdheden van de federale inlichtingendiensten en wetshandhavingsorganisaties. Dit moest nagaan of zij de juiste middelen, structuren en samenwerkingsafspraken hebben om de veiligheid van Australiërs te waarborgen na de aanval. Volgens zijn verklaring is de aanval, geïnspireerd door ISIS, een teken van de snel veranderende veiligheidsuitdagingen voor het land. Het onderzoek wordt naar verwachting afgerond in april volgend jaar.
De overheid van New South Wales heeft in reactie op de schietpartij ook maatregelen genomen om protesten ter ondersteuning van Palestina en haatspraak verder te beperken. De premier van de staat, Chris Minns, verklaarde dat dergelijke protesten “iets in onze gemeenschap losmaken dat de organisatoren niet kunnen beheersen.”
De verdachte Naveed Akram, 24 jaar oud, werd woensdag na ontwaken uit coma in een Sydney-ziekenhuis aangeklaagd voor 59 overtredingen, waaronder terrorisme en 15 moorden. Hij was door politie neergeschoten en raakte daarbij gewond. Volgens rapporten wordt hij beschuldigd van de aanval, in gezelschap van zijn vader Sajid Akram, 50 jaar oud.
Vorige week werden in de auto van de jongere verdachte twee “zelfgemaakte” IS-vlaggen gevonden. De politie meldde ook dat het duo vorige maand naar de Filippijnen was gereisd, een regio die bekend staat als een hotspot voor extremistische groepen. In de wekelijkse ‘Al-Naba’-editie van ISIS werd de aanval geprezen als een ‘bron van trots,’ hoewel er geen directe claim van verantwoordelijkheid werd afgegeven.
Volgens Albanese werd Naveed Akram in 2019 door inlichtingendiensten van Australië onder de loep genomen vanwege vermeende extremistische banden. Toen werd geconstateerd dat hij geen directe dreiging vormde, ondanks een zes maanden durend onderzoek. Albanese benadrukte ook dat de strikte wapenwetgeving onmiddellijk na de schietpartij verscherpt moest worden en kondigde vrijdag een nationaal wapen-aankoopprogramma aan.
