De achtergrond van de verkiezingsstrijd
Terwijl Chili op zondag haar stem uitbrengt, is het duidelijk dat de kandidaat met de meest radicale ideeën, José Antonio Kast, ondanks kritiek van zijn tegenstanders, hoogstwaarschijnlijk de volgende president van het land wordt. Kast, een voormalig parlementslid met ultra-conservatieve standpunten, leidt in de peilingen ver voor zijn rivalen in de presidentsrace. Zijn sterke positie is opvallend, zeker gezien het feit dat hij sinds twee verkiezingsrondes geen overwinning heeft geboekt en dat de traditionele politieke krachten zich vroeger afzetten tegen zulke harde standpunten.
Ontmoeting met de kiezers: verdeeldheid en frustratie
Veel kiezers voelen zich niet goed vertegenwoordigd door de huidige opties. De politieke strijd blijft onzeker en verschuift afhankelijk van de uitkomst van de komende verkiezingen. Kast claimt dat hij een breed draagvlak heeft, gebaseerd op de overwinning die hij in de eerste ronde behaalde, waarin hij net won van Jeannette Jara, de kandidaat van de centrum-linkse regeringspartij. Hoewel verschillende rechtse partijen ongeveer 70% van de stemmen verzamelden en Kast later steunden, toonden steunbetuigingen voor populistische kandidaat Franco Parisi aan dat er een belangrijke groep centristen bestaat zonder echte vertegenwoordiging.
Juan Carlos Pileo, 44 jaar oud, verklaarde dat hij van plan was zondag blanco te stemmen omdat hij Kast en Jara te extreem vindt. “Ik vertrouw niet dat iemand die zichzelf als communist omschrijft gematigd kan zijn. En ik geloof niet dat iemand die de misdaad overdreven afschildert en immigranten de schuld geeft, eerlijk en respectvol kan zijn,” zei hij.
Vooruitzichten en de realiteit van Kast’s beleid
Zelfs indien hij wint, blijft het onzeker of Kast, een bewonderaar van voormalig Amerikaans president Donald Trump, zijn uitgebreide beloftes kan waarmaken. Deze omvatten plannen om binnen 18 maanden 6 miljard dollar te besparen op overheidsuitgaven zonder sociale voordelen te schrappen, meer dan 300.000 immigranten zonder legaliteit te deporteren en de bevoegdheden van het leger uit te breiden om georganiseerde misdaad te bestrijden. Dit alles in een land dat nog steeds getraumatiseerd is door de dictatuur van generaal Augusto Pinochet van 1973 tot 1990.
Kast’s partij, de Republikeinse partij, beschikt niet over een meerderheid in het Congres, waardoor hij genoodzaakt is te onderhandelen met gematigde rechtse partijen die mogelijk afwijzend staan tegenover zijn voorstellen. Politieke compromissen kunnen zijn radicalisme temperen, maar ook zijn positie onder druk zetten bij kiezers die snelle resultaten verwachten. Tijdens campagnebijeenkomsten noemt Kast regelmatig het aantal dagen tot de inauguratie op 11 maart en waarschuwt immigranten zonder papieren dat zij moeten vertrekken voordat ze “met slechts de kleren die ze aanhebben” moeten vertrekken.
De houding van de Chileense bevolking en de maatregelen van Boric
Jorge Rubio, 63 jaar oud, bankier uit Santiago, verklaarde dat hij en andere gelijkgestemden Kast steunen omdat ze de opgetelde dagen aftellen. “Daarom stemmen wij op hem,” zei hij. Tegelijkertijd wordt het beleid van president Boric, een linkerafgevaardigde, fel bekritiseerd. Sinds de pandemie en de toegenomen migratie zijn criminaliteit en migratie belangrijke zorgen geworden.
De regering van Boric wordt beschuldigd van te toegeeflijkheid. Kast beweert dat Boric’s beleid te zacht is, terwijl de data hier niet altijd bewijs voor leveren. Boric’s populairheid schommelt rond 30% en hij heeft enkele maatregelen genomen zoals het inzetten van het leger aan de noordgrens en het verscherpen van straffen voor georganiseerde misdaad. Toch blijft het algemene gevoel van onveiligheid bestaan; slechts 39% van de Chileense bevolking voelt zich veilig om ‘s nachts alleen te lopen.
Politieke koers en publieke perceptie
Jeannette Jara, voormalig minister van arbeid onder Boric, was populair vanwege haar initiatieven op het gebied van welzijn, maar moet nu haar standpunten aanpassen. Ze heeft beloofd de grensveiligheid te versterken, migranten te registreren, witwassen te bestrijden en politieoperaties uit te voeren, hoewel haar vermogen om snel te handelen beperkt wordt door haar politieke positie. Kast richt zich daarentegen strategisch op kwesties als migratie en veiligheid, onderwerpen die de meeste aandacht krijgen in zijn campagne.
Zijn standpunten over social issues blijven conservatief, met herhaalde uitspraken over het scheiden van immigrantenouders en kinderen, gebaseerd op zijn recente verklaring dat immigranten zonder papieren hun kinderen moeten afstaan aan de staat. Kast benadrukt dat dergelijke problemen nergens uniek voor Chili zijn en hoopt dat de veiligheidssituatie verbetert.
