Inname van Uvira en strategische betekenis
Volgens vier bronnen, waaronder twee lokale bewoners, zijn sinds woensdag de M23-rebellen, ondersteund door Rwanda, de stad Uvira binnengegaan. Uvira ligt aan de oevers van Lake Tanganyika en vormt een belangrijke basis voor het Congolese leger nabij de grens met Burundi. Na de val van Bukavu, de hoofdstad van Zuid-Kivu, in februari, heeft Uvira gediend als het hoofdkwartier van de door Kinshasa aangewezen regering in de regio. Daarnaast fungeert de stad als militaire uitvalsbasis en is de overname door de rebellen mogelijk een stap om verder op te rukken in de regio.
Context van de conflict en recente ontwikkelingen
De recente opmars van de rebellen volgt minder dan een week na een ontmoeting tussen Congolese president Felix Tshisekedi, de Rwandese president Paul Kagame en Amerikaanse president Donald Trump in Washington. Tijdens die vergadering werd de inzet van een vredesakkoord, onder bemiddeling van de Verenigde Staten, bevestigd. Rwanda ontkent steun aan M23 en stelt dat haar troepen zich slechts in Oost-Congo bevinden ter verdediging. Echter, zowel Washington als de Verenigde Naties wijzen bewijs aan dat Rwandese steun voor de rebellen overduidelijk is.
Reacties en betrokkenheid van de strijd partijen
Lawrence Kanyuka, woordvoerder van een coalitie die M23 ondersteunt, verklaarde via sociale media dat Uvira “nu bevrijd” is. Volgens hem was de beslissing om de stad in te nemen het resultaat van maanden van aanvallen door Congolese en bondgenootschappelijke troepen. Aanvankelijk was onduidelijk of de rebellen volledige controle hadden, aangezien bewoners berichten over het horen van geweervuur. Een bron binnen de Congolese overheid meldde aan Reuters dat het leger niet zou reageren om burgers te beschermen.
Huidige gevechten en regionale impact
Vrijdag berichtte Reuters dat M23 de stad Luvungi had veroverd, een dorp dat sinds februari de frontlinie vormde, en dat hevige confrontaties nog steeds gaande waren nabij Sange en Kiliba, verder langs de weg richting Uvira vanuit het noorden. Op dinsdag uitte de Verenigde Staten en negen andere leden van de Internationale Contactgroep voor het Grote Merengebied hun diepe bezorgdheid over de hernieuwde gevechten in Zuid-Kivu, waar Uvira ligt. Zij waarschuwden dat de escalatie de regio verder zou destabiliseren.
Menselijke gevolgen en vluchtelingenstroom
De Burundiese minister van Buitenlandse Zaken, Edouard Bizimana, vertelde woensdag aan Radio France Internationale dat het land meer dan 30.000 vluchtelingen uit Congo had geregistreerd in slechts drie dagen tijd. Dit wijst op een aanzienlijke humanitaire impact van het conflict en de voortdurende gevechten in de regio.
