Een mysterieuze voet uit Ethiopië
Recent wetenschappelijk onderzoek heeft een opmerkelijke vondst gedaan: een mysterieuze voet, gevonden in Ethiopië, blijkt toe te behoren aan een eerder onbekende oude verwant van de mens. Deze fossiele voet, die ongeveer 3,4 miljoen jaar oud wordt geschat, wijst mogelijk op een soort die vergelijkbaar was met Lucy, een bekend oud verwant van de mens die in hetzelfde gebied leefde rond dezelfde tijd. Dat staat in een studie die woensdag is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Unieke kenmerken van de Burtele voet
Echter, onderzoekers ontdekten dat de Burtele-voet— genoemd naar de plaats in de noordoostelijke regio van Ethiopië waar deze in 2009 werd gevonden—onmiskenbaar verschilde van de bekende Australopithecus-voorouders. De opvallendste eigenschap was een teengewricht die zich kon tegen de andere tenen bewegen, en die op een menselijke duim leek. De versteende voet suggereert dat de eigenaar bijzonder bedreven was in het klimmen, en mogelijk meer tijd in de bomen doorbracht dan Lucy.
Nieuwe inzichten over menselijke voorouders
Voor decennia werd aangenomen dat Lucy’s soort de voorouder was van alle latere hominiden—een oude verwant die nauwer verwant was aan de mens, inclusief Homo sapiens, dan aan chimpansees. Pas nadat onderzoekers nieuwe fossielen bestudeerden, waaronder een onderkaak met twaalf tanden, kon met zekerheid worden vastgesteld dat de voet behoorde tot een nog onbekende soort.
Deze fossielen werden gevonden op dezelfde archeologische site. Op basis hiervan identificeerden de paleontologen de nieuwe soort als Australopithecus deyiremeda. Vervolgens bleek dat de Burtele-voet tot dezelfde soort behoorde, wat belangrijke implicaties had voor het begrip van menselijke evolutie.
Betrokken wetenschappers en hun conclusies
John Rowan, assistent-professor in menselijke evolutie aan de Universiteit van Cambridge, noemde hun conclusie “zeservarend.” Volgens hem geeft dit sterk bewijs dat er tegelijkertijd een nauwer verwante, maar ecologisch verschillende soort leefde. Rowan, die niet direct bij het onderzoek betrokken was, benadrukte dat de resultaten “zeer plausibel” zijn.
Hij voegde toe dat er nu overtuigender bewijs is dat er naast Lucy een soort leefde die nauw verwant was maar zich aanpaste aan een andere levensstijl. Tijdens een e-mailgesprek met NBC News op donderdag, benadrukte hij dat deze vondsten ons meer inzicht geven in de diversiteit van de voorouderlijn.
Leefomgeving en dieet van de soorten
Het onderzoek richtte zich ook op de gedeelde omgeving van de verschillende soorten. Het team, geleid door Yohannes Haile-Selassie van Arizona State University, concludeerde dat de nieuwe soort vooral in het bosachtige gebied leefde. Lucy, oftewel Australopithecus afarensis, zou vooral op de grond hebben rondgewandeld, aldus de studie. Daarnaast suggereerden de onderzoekers dat de twee soortgenoten een verschillende voeding hadden en de landschapspatronen op hun eigen manier benutten.
Onderzoek naar de tanden, die recent werden gevonden, liet zien dat A. deyiremeda primitiever was dan Lucy. De diëtetiek van de soort leek vooral te bestaan uit bladeren, vruchten en noten. De studie stelt dat deze verschillen er waarschijnlijk toe leidden dat ze niet direct om dezelfde hulpbronnen concurreerden.
Implicaties voor het begrip van menselijke evolutie
Ashleigh L.A. Wiseman, assistent-onderzoeker aan het McDonald Institute voor Archeologisch Onderzoek bij de Universiteit van Cambridge, onderstreepte dat deze vondsten aantonen dat menselijke evolutie niet lineair was. In plaats daarvan moet de evolutie worden gezien als een familieboom met verschillende ‘neven’ die tegelijkertijd leefden en elk hun eigen overlevingsstrategie hadden. “Hadden ze interacties? Wij zullen dat waarschijnlijk nooit weten,” voegde ze eraan toe.
Volgens Rowan groeit het aantal goed gedocumenteerde menselijke soorten, en hiermee neemt ook de complexiteit toe van vragen over onze voorouderlijke lijn. Hij benadrukte dat het identificeren van de directe voorouder en de naaste verwanten een uitdaging blijft, zeker nu de diversiteit binnen de soortgroep toeneemt en verschillende plausibele scenario’s ontstaan over de ontwikkeling van de menselijke soort.
Voorzichtigheid in soorttoewijzingen
Wiseman waarschuwde dat het toewijzen van fossielen aan specifieke soorten voorzichtig moet gebeuren. Daarvoor zijn goede bewijsstukken nodig, zoals goed bewaarde schedel- en botfragmenten die meestal van meerdere individuen afkomstig zijn. Hoewel het nieuwe onderzoek het bestaan van A. deyiremeda versterkt, verduidelijkte ze dat het niet alle alternatieven uitsluit.
