Stelt u zich voor: u kijkt in de spiegel en ontdekt ineens vreemde groene haren op uw tong. Dit overkwam een 64-jarige man uit Ohio na jaren roken — én een antibioticakuur. Klinkt als een urban legend, maar het is écht gebeurd. En verrassend genoeg komt deze aandoening vaker voor dan u denkt.
Wat is een harige tong eigenlijk?
De medische term is ‘harige tong’ (lingua villosa). Het gebeurt wanneer de filiforme papillen op het tongoppervlak — dat zijn fijne, kegelvormige uitstulpingen — overmatig groeien en verkleuren. Door de opeenhoping van dode cellen, voedselresten en vooral bacteriën gaat het geheel op haar lijken, variërend van bruin tot groen, wit of (heel soms) zelfs roze.
Volgens de American Academy of Oral Medicine zien deze ‘haren’ er eng uit, maar kunnen ze meestal geen kwaad. Slechts zelden groeit het “harig” tot een centimeter uit! In Rotterdam heb ik het ooit érgens op een koffiedokterscongres voorbij zien komen, en toen was de reactie in de zaal vooral… verbazing én gegiechel.
Waarom treft het vooral rokers?
Slechte mondhygiëne en roken — tja, geen gouden combinatie. Wanneer u rookt, hopen bacteriën en tandplak zich extra snel op de tong op. Fluorhoudende mondspoelingen, sommige snoepjes en zelfs antibiotica kunnen de situatie verergeren.
- Slechte poetsroutine — vooral niet dagelijks de tong poetsen
- Roken: versterkt bacteriegroei en afbraak mondflora
- Langdurig gebruik van antibiotica (zoals clindamycine of amoxicilline)
- Verminderde slijtage van de tong (weinig stevig voedsel eten — denk aan alleen vla en soep)
De man uit Ohio kreeg zijn opvallende groene tong juist nadat hij antibiotica gebruikte voor een tandvleesontsteking. Dat bracht de balans in z’n mondflora verder in de war — alsof roken alleen nog niet genoeg was.
Herken de symptomen
De symptomen zijn in de meeste gevallen onschuldig:
- Verkleuring van de tong: van groenig tot zwart
- ‘Haren’ of bonte sliertjes, soms tot bijna een centimeter lang
- Lichte branderigheid of vieze smaak
Maak foto’s als u twijfelt — zo kunt u uw tandarts makkelijk laten meekijken.
Is het gevaarlijk?
Gelukkig niet! Vaak levert het vooral schrik en wat gêne op, maar schade doet het vrijwel niet. Bij onze Rotterdamse patiënt kregen we met simpel poetsadvies in een paar weken de tong weer netjes. Let wel: bij aanhoudende pijn of bloedingen altijd uw tandarts inschakelen.
Behandeling: zo krijgt u weer een frisse tong
- Gebruik dagelijks een tandenborstel óf tongschraper — van voren naar achteren zachtjes poetsen
- Minstens 2 keer per dag poetsen, liefst ook de tong!
- Stoppen met roken en wees matig met zoete dranken/mondspoelingen
- Heeft u antibiotica gehad? Houd de mondhygiëne extra goed bij in de weken daarna
In het geval uit Ohio kreeg de patiënt het advies viermaal daags de tong te poetsen. Stoppen met roken — dat deed hij stiekem niet, maar toch was na zes maanden zijn tong weer haarvrij.
Feiten die u waarschijnlijk niet wist
- Zo’n 13% van alle volwassenen krijgt ooit in z’n leven een harige tong — in Utrecht zie je het in de huisartsenpraktijk vaker dan je zou denken
- De klachten komen het meeste voor bij mannen boven de 40 jaar
- Ook vloeibaar eten na een beroerte wordt als risicofactor genoemd — het schraapt de tong minder
- Harige tong is zelden een teken van iets ernstigs, maar kan sociaal wél lastig voelen
Voorkomen: zo houdt u uw tong schoon
Gewoonte maakt het verschil! Poets dagelijks ook het bovenste deel van uw tong, liefst met een kleine borstel. Veel mensen vinden het lastig vanwege de kokhalsreflex; begin daarom eerst vooraan en werk langzaam naar achteren toe — dan went het vanzelf.
En als u daarna toch het zekere voor het onzekere wilt: bezoek jaarlijks de mondhygiënist, bijvoorbeeld bij een van de talloze ketens in Amsterdam of Den Haag.
Tot slot
Klinkt harige tong als iets zeldzaams — het is verrassend normaal. De belangrijkste boodschap? Met goede mondhygiëne houdt u uw tong fris, en groene haartjes blijven voortaan lekker in het gras langs de Amstel.
