in 2025 zijn circulair bouwen en duurzaamheid voor veel Nederlanders geen abstractie meer, maar dagelijkse praktijk. Toch weet niet iedereen dat schimmels juist nu een hoofdrol pakken in vernieuwende architectuur — mycotectuur, zoals kenners het noemen.
Wat is mycotectuur en waarom wordt het zo populair?
Mycotectuur, oftewel bouwen met schimmels en hun draden (mycelium), wint snel terrein in de bouwwereld. De reden is simpel: schimmels kunnen puin van gesloopte woningen letterlijk verteren — en daarmee materiaal leveren voor nieuwe, stevige bouwstenen.
Voor wie nu denkt dat het klinkt als iets uit een sciencefictionfilm: grote steden als Rotterdam en Eindhoven experimenteren inmiddels met deze techniek. Architecten kiezen bewust voor lokaal afval, van oude vloeren tot kapotte dakpannen, als voedingsbodem voor de schimmels.
Zo groeit een huis uit een oud huis
Het proces vraagt een beetje lef en veel vakkennis. Eerst worden alle sloopresten — het liefst hout, cellulose of dakleer — fijngemalen en gemengd tot een substraat. Hier voegen experts schimmels aan toe, die via hun mycelium enzymen uitscheiden en zo zelfs toxisch materiaal afbreken. Deze ‘restsoep’ groeit binnen weken uit tot een stevig geheel, dat vervolgens wordt geperst tot biologische bakstenen. Volgens onderzoekers kan het resultaat zelfs meer druk aan dan gewoon beton.
Voorbeeld uit het veld: Cleveland en Namibië
Architect Chris Maurer, een pionier uit Cleveland, transformeerde zijn stad — zwaar getroffen door leegstand — met huizen van myceliumblokken. Alleen al tussen 2006 en 2018 werden er bijna tienduizend vervallen panden afgebroken, voor 72 miljoen dollar. Dankzij schimmels kregen die materialen een nieuw leven als woningblok. Maurer probeerde zijn aanpak ook uit in Namibië, waar hij de helft van de gemaakte mycoblokken bewust vernietigde om te testen op stevigheid.
en als u denkt dat het hierbij blijft: Maurer onderzoekt nu zelfs mogelijkheden om huizen van schimmels te bouwen op de maan en Mars.
Uitdagingen: geld, kennis én acceptatie
Mycotectuur heeft veel potentie — maar is niet zonder hobbels. Een fullscale proef vraagt miljoenen euro’s investering. Daarnaast is er koudwatervrees bij het grote publiek én de bouwsector. Mensen vragen zich toch af of een paddenstoelenhuis echt betrouwbaar is. En — niet onbelangrijk — de groei van schimmels laat zich lastig sturen. Ze doen niet altijd wat je wilt.
Klinkt futuristisch? Dit kan morgen al in jouw buurt gebeuren
Er draaien al pilots in Nederland, en lokale merken als Mediamatic (Amsterdam) en BlueCity (Rotterdam) zetten volop in op deze groene trend. Juist door de geweldige isolerende werking en het hergebruik van afvalmateriaal blijft mycotectuur razend interessant. Misschien staat het volgende huis van uw buren binnenkort wel deels op schimmels. Iets om over na te praten bij de borrel.
Praktische tips als u wilt meedenken of bijdragen
- Vraag uw gemeente naar circulaire bouwprojecten en stel vragen over biobased materialen.
- Bezoek een open dag bij initiatieven als BlueCity om voorbeelden te zien.
- Kijk kritisch naar het afval in uw omgeving: wat kan opnieuw groeien?
Wist u trouwens dat Nederlandse onderzoekers recent ontdekten dat schimmels zelfs microplastics uit water kunnen filteren? Misschien straks ook in uw drinkwaterzuivering…
