Artsen in Libanon schrokken niet snel, maar wat zij tegenkwamen bij een 38-jarige man was voor het eerst beschreven in de medische literatuur. Na het eten van rijst en een avond vol uitbundige seks met zijn vrouw, moest de man worden behandeld voor een bijzondere bacteriële infectie aan zijn penis. Het volledige verhaal is deze maand gepubliceerd in de Annals of Medicine & Surgery.
Enkele uren na het intieme moment kreeg de man last van zware diarree en overgeven. Vervolgens ontstonden pijnlijke roodheid en zwelling aan zijn geslachtsdeel, die een week aanhielden voor hij medische hulp zocht.
Bij onderzoek in het American University of Beirut Medical Center zagen artsen dat de penis korstjes had. Een uitstrijkje gaf duidelijkheid: Bacillus cereus, een bacterie die normaal in aarde, planten en vooral besmet voedsel – vaak opgewarmde rijst of groenten – voorkomt, was de boosdoener.
Elk jaar worden naar schatting 63.400 gevallen van Bacillus cereus-infecties gemeld in de VS, aldus de Amerikaanse voedings- en medicijnautoriteit (FDA). De aandoening staat in de volksmond ook wel bekend als het ‘gebakken rijst-syndroom’. Wordt rijst te lang op kamertemperatuur bewaard, dan produceren bacteriën gifstoffen die diarree en braken veroorzaken. Opnieuw opwarmen helpt daar niet meer tegen, wat veel mensen nog steeds niet weten.
Meestal komen klachten van Bacillus cereus binnen 6 tot 15 uur na het eten opzetten — gelukkig knapt het gros van de mensen binnen een dag weer op. Maar deze casus was duidelijk uitzonderlijk.
“Het vaststellen van Bacillus cereus bij een penisinfectie bij onze patiënt is volgens ons het eerste beschreven geval,” schrijven de behandelend artsen.
De man, vader van twee, vertelde aan de artsen dat hij een dag eerder rijst met zijn gezin had gegeten. Zijn vrouw had overigens nergens last van.
De dokters noteerden: “De patiënt ontkende letsel, wondjes of bijtwonden aan de penis tijdens het vrijen.”
Hun vermoeden? Hij heeft zijn penis besmet met braaksel of diarree na de seks — waarschijnlijk in een haastig moment op de badkamer na het voorspel, aldus het rapport. Zo kon de huid geïnfecteerd raken.
Het medische advies was duidelijk en, laten we eerlijk zijn, niet bepaald fijn: geen seks of masturbatie, de penis drie keer per dag goed wassen, drogen en daarna insmeren met fusidinezuurcrème — een voorgeschreven antibiotica.
Bij de controle een maand later was de arme man gelukkig helemaal hersteld — en hopelijk een stuk voorzichtiger met opgewarmde rijst.
Praktische Tips om Bacillus cereus te vermijden
- Laat gekookte rijst nooit langer dan 2 uur op kamertemperatuur staan — direct in de koelkast!
- Verhit restjes altijd door en door, tot stoom zichtbaar is
- Kies bij het afhalen liever vers dan buffet-rijst
- Bij bolle of bedorven geur: niet eten maar weggooien
- Blijf altijd goed handen wassen — zeker na seks of toiletbezoek
Een onverwachte les voor iedereen
Op het eerste gezicht lijkt dit een uniek geval, maar het leert ons iets heel nuchters: bacteriën liggen overal op de loer, zeker als je even niet oplet met hygiëne en voedsel. Dus de volgende keer dat u rijst opwarmt — of een spontane nacht beleeft — even denken aan deze bizarre medische primeur. Scheelt misschien een gênant doktersbezoek.