Wie had gedacht dat jungles in 2025 nog zulke verrassingen in petto zouden hebben? In de afgelegen Udzungwabergeten, een nog weinig betreden deel van Tanzania, stuitte een team wetenschappers onlangs op iets dat eruitziet alsof het zo uit een sciencefictionfilm komt: een compleet nieuw geslacht en vijf (!) onbekende soorten duizendpoten.
Star Wars-aanblik tussen de bladeren
De ontdekking gebeurde eigenlijk een beetje bij toeval. Onderzoekers van de University of the Sunshine Coast (Australië) waren in het gebied om boomgroei en lianen te bestuderen. Tot een van hen – prof. Andy Marshall – plots een glimp opving van een vreemd kronkelend diertje in de strooisellaag. Zijn eerste reactie? “Het leek wel een personage uit Star Wars.” Laat je fantasie gerust de vrije loop.
Tijdens hun veldwerk registreren onderzoekers zulke beestjes vooral als graadmeter voor bosgezondheid. Duizendpoten zijn daarvan namelijk een uitstekend, zij het onderbelicht, meetinstrument. Toch was pas na contact met echte duizendpotenspecialisten (myriapodologen – jawel, dát is een beroep!) duidelijk hoe bijzonder deze vangst was.
Kleintjes met zo’n 200 poten per stuk
De nieuw beschreven duizendpoten zijn enkele centimeters lang – net genoeg om je te laten schrikken als ze plots tussen je schoenen doorschieten, zou je denken. Elke soort had rond de 200 pootjes per individu. Dat klinkt veel, maar de allergrootste Afrikaanse soort kan tot wel 35 centimeter worden. Ter vergelijking: de grootste Amerikaanse soort haalt amper 15 cm.
Waarom is deze ontdekking bijzonder?
Elke keer als we denken dat we de tropen inmiddels wel kennen, is er zo’n vondst van een volledig nieuw geslacht – Udzungwastreptus gedoopt – en vijf soorten: Lophostreptus magombera, Attemsostreptus cataractae, Attemsostreptus leptoptilos, Attemsostreptus julostriatus en Udzungwastreptus marianae. Namen die je niet zomaar in een quiz tegenkomt.
Volgens prof. Marshall onderstrepen deze ontdekkingen hoeveel er in regenwouden nog onontdekt blijft. Er is nog volop ruimte voor avontuur – wie weet huist de volgende “buitenaardse” soort gewoon onder ons, maar moet je wél willen bukken voor wat bosgrond.
Waar zijn de duizendpoten nu?
Voor de echte fans: de specimens zijn op weg naar het Natural History Museum van de Universiteit van Kopenhagen. Mocht je deze zomer in Denemarken zijn – en interesse hebben in onbekende levensvormen – weet je gelijk waar je naartoe moet.
Waarom maakt dit uit? Praktische weetjes en tips
- Duizendpoten zijn top voor het ecosysteem: ze ruimen dode bladeren en hout op, waardoor het bos blijft ademen.
- Spot je er zelf eentje (de kans in Nederland is klein, maar alsnog): laat ‘m rustig lopen. De meeste soorten zijn totaal ongevaarlijk.
- Wist je dat er wereldwijd naar schatting nog duizenden onbekende duizendpotensoorten wachten om ontdekt te worden?
- De namen van nieuwgevonden dieren worden vaak bedacht als eerbetoon aan onderzoekers, regio’s of zelfs populaire cultuur. Wie weet staat er ooit een Utrechtstreptus op de lijst.
Kortom, zelfs in 2025 hebben de regenwouden hun mysteries nog niet prijsgegeven. Wie weet wat voor vreemde beesten er nog schuilen – straks gewoon onder dat laagje bladeren waar je aan voorbijloopt in het Amsterdamse Bos.
