Al vijf jaar werken archeologen aan een opgraving die ooit lag op een heuvel – letterlijk in de schaduw van het huidige Mausoleum van Aga Khan III in Aswan. Het gaat hier niet om een paar graven: het grafveld beslaat ruim 25.000 vierkante meter en de tombes liggen verdeeld over wel 10 terrassen, hoger en hoger tegen de helling.
36 nieuwe tombes brengen geheimen van eeuwen aan het licht
Recent brachten internationale onderzoekers opnieuw leven in de brouwerij: zij ontdekten 36 nieuwe tombes — naar schatting gebruikt gedurende zo’n 900 jaar, van de 6e eeuw voor Christus tot de 9e eeuw na Christus. En: elk graf bevat de resten van 30 tot 40 mensen. het klinkt als iets uit een Netflix-serie, maar het is keiharde realiteit.
- 30-40% van de gevonden resten zijn van kinderen en tieners.
- Velen overleden waarschijnlijk aan besmettelijke ziekten, bloedarmoede of longziekten — dat blijkt uit vroeg forensisch onderzoek.
Ayman Ashmawy, hoofd van de Egyptische Oudheden bij de Supreme Council of Antiquities, bevestigt dat deze ontdekking unieke inzichten geeft in oude volksgezondheid en gezinsdynamiek.
Het Aswan van duizenden jaren terug: handelscentrum én grensstad
De onderzoeksleider, Patrizia Piacentini (Universiteit van Milaan), duikt samen met haar team steeds dieper in de mysterie van het oude Aswan. Die stad — ooit Swenett, daarna Swan genoemd, wat “markt” betekent — was vier millennia terug het kloppend hart van Afrikaanse én Europese handel, een militair post aan de oostelijke Nijl, en startpunt voor expedities naar de legendarische granietgroeven.
“Simpelweg spectaculair, en uniek voor Egypte,” aldus Piacentini. ”De bewoners hebben de hele heuvel bedolven onder graftombes. Eerlijk gezegd: het ís echt een Stad van de Doden.”
Aswan lag waar culturen kruisten — reizigers staken via deze plek de Nijl over, producten uit het zuiden vonden hier hun weg naar de rest van Egypte en verder. De stad groeide uit tot een ontmoetingspunt tussen oost en west. Het verklaart waarom juist hier zo’n gigantische necropolis ontstond.
Hoe een kindergraven de vondst van een onbekende samenleving in gang zetten
Pas in 2019 viel het kwartje: toen vond men er een graf met mummies van twee jonge kinderen én vermoedelijk hun ouders (volgens de eerste CT-scans). Elk nieuw seizoen onthult er daarna tientallen tombes — ruim 300 tot nu toe — plus aanwijzingen over een samenleving waarvan we tot voor kort nauwelijks wisten dat zij ooit had bestaan.
- De sociale hiërarchie bleek zichtbaar: hogere graven op de heuvel waren voor de elite, bijvoorbeeld de opperbevelhebber van Aswan.
- De eenvoudigere graven lagen lager — maar zelfs daar lagen aardewerk en houten beeldjes als grafgiften.
Wat gebeurt er nu met deze mummies?
De best bewaard gebleven mummies — denk aan complete families — zullen in Egyptische en Europese musea terechtkomen, waar ze veilig tentoongesteld en bestudeerd kunnen worden. De rest wordt na onderzoek netjes teruggeplaatst. Want, zoals Piacentini het treffend zegt: “Hier horen ze thuis. Onze taak is hun verhaal te begrijpen, niet hun rust te verstoren.”
Waarom moeten we deze ‘Stad van de Doden’ onthouden?
Iedere opgraving hier onthult kleine puzzelstukjes van het oude Egypte, over ziekte, verlies en tegelijk enorme verbondenheid. De necropolis van Aswan laat zien hoe gezinnen samen begraven werden, met zorg en respect, zelfs in moeilijke tijden. Het is een verhaal waar je als Nederlander even stil van wordt — en eentje die je misschien zo in een quiz of borrel kan gebruiken.
- Een ongekende schat aan informatie over de gewone Egyptenaar van 2000 jaar geleden.
- Een reminder dat Aswan altijd een poort naar de wereld is geweest — destijds en nu trekken toeristen (en Amsterdammers die even warm willen overwinteren) nog steeds naar deze plek!
- En wie weet wat archeologen volgend jaar gaan opgraven — deze heuvel lijkt zijn geheimen nog lang niet allemaal prijs te hebben gegeven.
